POKL zatwierdzony 7092007, staż, EFS
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
MINISTERSTWO
ROZWOJU REGIONALNEGO
Program Operacyjny
KAPITAŁ LUDZKI
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007–2013
Warszawa, 7 września 2007 r.
SPIS TREŚCI
I.
DIAGNOZA SPOŁECZNO-EKONOMICZNA................................................................................................... 7
1.1.
W
YZWANIA STOJĄCE PRZED POLSKIM RYNKIEM PRACY
................................................................................... 7
1.1.1.
Zmiany na rynku pracy ............................................................................................................................ 10
1.1.2.
Grupy w szczególnej sytuacji na rynku pracy.......................................................................................... 12
1.1.3.
Wpływ migracji na sytuację na rynku pracy............................................................................................ 16
1.1.4.
Rynek pracy na obszarach wiejskich ....................................................................................................... 18
1.1.5.
Aktywna polityka rynku pracy (APRP) .................................................................................................... 20
1.1.6.
Publiczne Służby Zatrudnienia i pozostałe instytucje rynku pracy .......................................................... 24
1.2.
D
OSTOSOWANIE PRACOWNIKÓW I PRZEDSIĘBIORSTW DO ZMIAN ZACHODZĄCYCH W GOSPODARCE
(
ADAPTACYJNOŚĆ
)........................................................................................................................................................ 25
1.2.1.
Transformacja gospodarcza i restrukturyzacja przedsiębiorstw jako główne wyzwanie dla pracowników
i przedsiębiorców w Polsce ..................................................................................................................................... 25
1.2.2.
Ochrona zdrowia pracowników oraz praw pracowniczych..................................................................... 27
1.2.3.
Przedsiębiorczość i samozatrudnienie..................................................................................................... 28
1.2.4.
Elastyczne formy zatrudnienia................................................................................................................. 32
1.2.5.
Wykorzystanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT) w MŚP......................................... 33
1.2.6.
Wyzwania technologiczne, innowacyjność i transfer wiedzy ................................................................... 34
1.2.7.
Podnoszenie kwalifikacji pracowników ................................................................................................. 355
1.3.
P
RZECIWDZIAŁANIE WYKLUCZENIU SPOŁECZNEMU
..................................................................................... 388
1.3.1.
Przyczyny i obszary wykluczenia społecznego....................................................................................... 388
1.3.2.
Grupy zagrożone wykluczeniem społecznym ......................................................................................... 400
1.3.3.
Systemowe regulacje przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu ........................................................ 455
1.3.4.
Instrumenty przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu ...................................................................... 511
1.4.
I
NWESTYCJE W KAPITAŁ LUDZKI
:
SYSTEM EDUKACJI
(
KSZTAŁCENIA I SZKOLENIA
) ...................................... 522
1.4.1.
Charakterystyka procesów zachodzących w obszarze edukacji (tj. kształcenia i szkolenia) ................. 522
1.4.2.
Dostęp do usług edukacyjnych i poziom wykształcenia społeczeństwa, dysproporcje na obszarach
miejskich i wiejskich.............................................................................................................................................. 533
1.4.3.
Jakość usług oferowanych przez system edukacji.................................................................................. 611
1.4.4.
Powiązanie edukacji z potrzebami rynku pracy..................................................................................... 666
1.4.5.
Wpływ prognoz demograficznych na sytuację w oświacie i szkolnictwie wyższym................................ 677
1.4.6.
Badania i rozwój.................................................................................................................................. 7070
1.5.
A
DMINISTRACJA PUBLICZNA
........................................................................................................................ 711
1.5.1.
Charakterystyka polskiego systemu administracji publicznej................................................................ 711
1.5.2.
Status służby cywilnej ............................................................................................................................ 722
1.5.3. Zdolności administracyjne do formułowania i realizacji polityk kluczowych ze względu na cele
lizbońskie............................................................................................................................................................... 733
1.6.
W
SPÓŁPRACA POMIĘDZY ADMINISTRACJĄ PUBLICZNĄ A PARTNERAMI SPOŁECZNYMI I
ORGANIZACJAMI
POZARZĄDOWYMI
..................................................................................................................................................... 8080
1.6.1.
Znaczenie współpracy administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi................................ 811
1.6.2.
Obszary współpracy administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi................................... 822
1.6.3.
Problemy we współpracy administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi ........................... 833
1.6.4.
Obszary współpracy administracji publicznej z partnerami społecznymi oraz kondycja dialogu
społecznego ........................................................................................................................................................... 844
1.7.
O
PIEKA ZDROWOTNA
.................................................................................................................................... 855
1.7.1.
Profilaktyka i promocja zdrowia ........................................................................................................... 877
1.7.2.
Kadry medyczne w Polsce ....................................................................................................................... 88
1.8.
A
NALIZA
SWOT ............................................................................................................................................ 91
II. DOTYCHCZASOWA POMOC ZAGRANICZNA W ZAKRESIE ROZWOJU ZASOBÓW LUDZKICH.. 100
2.1.
P
OMOC PRZEDAKCESYJNA
............................................................................................................................ 100
2.1.1.
PHARE .................................................................................................................................................. 100
2.1.2.
Program Aktywizacji Obszarów Wiejskich (PAOW) ............................................................................. 103
2.2.
P
OMOC W LATACH
2004–2006 ..................................................................................................................... 104
2.2.1.
SPO RZL ................................................................................................................................................ 105
2.2.2.
ZPORR................................................................................................................................................... 106
2.2.3.
Inicjatywa Wspólnotowa EQUAL.......................................................................................................... 107
2
III. STRATEGIA REALIZACJI CELÓW PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI.................. 111
3.1.
C
EL GŁÓWNY
................................................................................................................................................ 111
3.2.
C
ELE STRATEGICZNE
.................................................................................................................................... 115
3.2.1.
Cel 1: Podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych
i biernych zawodowo............................................................................................................................................. 116
3.2.2.
Cel 2: Zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego....................................................................... 118
3.2.3.
Cel 3: Poprawa zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w
gospodarce ............................................................................................................................................................ 120
3.2.4.
Cel 4: Upowszechnienie edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia przy równoczesnym
zwiększeniu jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami gospodarki opartej
na wiedzy.............................................................................................................................................................. 122
3.2.5.
Cel 5: Zwiększenie potencjału administracji publicznej w zakresie opracowywania prawa i polityk,
świadczenia usług wysokiej jakości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa ............................................. 125
3.2.6.
Cel 6: Wzrost spójności terytorialnej .................................................................................................... 128
3.3.
K
OMPLEMENTARNOŚĆ CELÓW
PO
K
APITAŁ
L
UDZKI ORAZ
Z
INTEGROWANEGO
P
AKIETU
W
YTYCZNYCH I
S
TRATEGICZNYCH
W
YTYCZNYCH
W
SPÓLNOTY
......................................................................................................... 129
3.3.1.
Strategia Lizbońska ............................................................................................................................... 129
3.3.2
Strategiczne Wytyczne Wspólnoty.......................................................................................................... 130
3.3.3.
Zintegrowane Wytyczne na rzecz Wzrostu i Zatrudnienia ..................................................................... 132
3.3.4.
2007 Rekomendacje w obszarze zatrudnienia skierowane do Polski .................................................... 133
3.3.5.
Cele pomocy i integracji społecznej ...................................................................................................... 134
3.4.
U
ZASADNIENIE DLA PODZIAŁU ALOKACJI FINANSOWYCH NA POSZCZEGÓLNE OBSZARY WSPARCIA W
RAMACH
PO
K
APITAŁ
L
UDZKI
.................................................................................................................................................. 136
3.5.
Z
AGADNIENIA HORYZONTALNE
.................................................................................................................... 138
3.6
ZASADNIENIE PODZIAŁU WSPARCIA W RAMACH KOMPONENTU CENTRALNEGI I REGIONALNEGO
............... 147
IV. PRIORYTETY I OBSZARY WSPARCIA.......................................................................................................... 151
4.1.
P
RIORYTET
I:
Z
ATRUDNIENIE I INTEGRACJA SPOŁECZNA
............................................................................ 1511
4.2.
P
RIORYTET
II:
R
OZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH I POTENCJAŁU ADAPTACYJNEGO PRZEDSIĘBIORSTW
ORAZ POPRAWA STANU ZDROWIA OSÓB PRACUJĄCYCH
.............................................................................................. 156
4.3.
P
RIORYTET
III:
W
YSOKA JAKOŚĆ SYSTEMU OŚWIATY
.................................................................................. 163
4.4.
P
RIORYTET
IV:
S
ZKOLNICTWO WYŻSZE I NAUKA
......................................................................................... 167
4.5.
P
RIORYTET
V:
D
OBRE RZĄDZENIE
................................................................................................................ 171
4.6.
P
RIORYTET
VI:
R
YNEK PRACY OTWARTY DLA WSZYSTKICH
........................................................................ 179
4.7.
P
RIORYTET
VII:
P
ROMOCJA INTEGRACJI SPOŁECZNEJ
.................................................................................. 186
4.8.
P
RIORYTET
VIII:
R
EGIONALNE KADRY GOSPODARKI
............................................................................... 18989
4.9.
P
RIORYTET
IX:
R
OZWÓJ WYKSZTAŁCENIA I KOMPETENCJI W REGIONACH
................................................. 1933
4.10.
P
RIORYTET
X:
P
OMOC TECHNICZNA
............................................................................................................. 198
V. KOMPLEMENTARNOŚĆ REALIZOWANEGO WSPARCIA Z INNYMI FUNDUSZAMI ORAZ
PROGRAMAMI OPERACYJNYMI ......................................................................................................................... 200
VI. SYSTEM WDRAŻANIA PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI ........................................ 205
6.1.
Z
ARZĄDZANIE I WDRAŻANIE
........................................................................................................................ 205
6.1.1.
Instytucja Zarządzająca......................................................................................................................... 205
6.1.2.
Instytucje Pośredniczące ..................................................................................................................... 2077
6.1.3.
Instytucje Pośredniczące II stopnia ....................................................................................................... 208
6.1.4.
Procedura wyboru projektów ............................................................................................................ 20909
6.2.
Z
ARZĄDZANIE FINANSOWE
....................................................................................................................... 20909
6.2.1
Przepływy finansowe ......................................................................................................................... 20909
6.2.2.
Instytucja certyfikująca........................................................................................................................ 2111
6.3.
P
ROCEDURY AUDYTU I KONTROLI
.............................................................................................................. 2122
6.3.1.
Instytucja Audytowa............................................................................................................................. 2122
6.3.2.
Zadania kontrolne................................................................................................................................ 2144
6.4.
M
ONITOROWANIE
....................................................................................................................................... 2144
6.4.1.
Komitet Monitorujący........................................................................................................................ 21515
6.4.2.
System sprawozdawczości ................................................................................................................... 2166
6.5.
O
CENA
(
EWALUACJA
)................................................................................................................................. 2177
6.6.
W
YMIANA DANYCH ELEKTRONICZNYCH W CELU SPEŁNIENIA WYMOGÓW DOTYCZĄCYCH PŁATNOŚCI
,
MONITORINGU I OCENY
........................................................................................................................................... 21818
3
6.7.
I
NFORMACJA I PROMOCJA
........................................................................................................................... 2222
VII. FINANSOWANIE PO KAPITAŁ LUDZKI .................................................................................................... 2244
VIII. WYNIKI KONSULTACJI SPOŁECZNYCH PROGRAMU ....................................................................... 2333
8.1.
C
EL I PODSTAWY PRAWNE KONSULTACJI
.................................................................................................... 2333
8.2.
P
RZEBIEG KONSULTACJI
............................................................................................................................. 2333
8.3.
N
AJCZĘŚCIEJ ZGŁASZANE UWAGI I POSTULATY
.......................................................................................... 2344
8.4.
W
YNIKI KONSULTACJI
................................................................................................................................ 2344
8.5.
W
NIOSKI
.................................................................................................................................................... 2366
IX. OCENA SZACUNKOWA (EWALUACJA
EX ANTE
) PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ
LUDZKI ...................................................................................................................................................................... 2377
9.1.
W
YNIKI EWALUACJI
EX ANTE
...................................................................................................................... 2377
9.2.
Z
MIANY WPROWADZONE W
P
ROGRAMIE
.................................................................................................. 23939
9.3.
R
EKOMENDACJE NIEUWZGLĘDNIONE
......................................................................................................... 2400
X. WYKAZ SKRÓTÓW UŻYTYCH W PROGRAMIE ........................................................................................ 2422
XI. ZAŁĄCZNIKI ...................................................................................................................................................... 2444
Załącznik nr 1 ....................................................................................................................................................................2444
Schemat organizacyjny wskazujący rozmieszczenie Instytucji Zarządzającej, Instytucji Certyfikującej, Instytucji
Audytowej oraz Instytucji odpowiedzialnej za otrzymywanie płatności z KE ..................................................................2444
Załącznik nr 2 ....................................................................................................................................................................2455
Wykaz Instytucji Pośredniczących oraz Instytucji Pośredniczących II stopnia Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.2455
Załącznik nr 3 ....................................................................................................................................................................2477
Wskaźniki monitorowania PO KL.....................................................................................................................................247
7
4
WSTĘP
Zgodnie z Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia (NSRO) całość interwencji
Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce na lata 2007–2013 zostanie ujęta w ramach Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki, którego celem jest umożliwienie pełnego wykorzystania potencjału
zasobów ludzkich poprzez wzrost zatrudnienia i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich
pracowników, podniesienie poziomu wykształcenia społeczeństwa, zmniejszenie obszarów wykluczenia
społecznego oraz wsparcie budowy struktur administracyjnych państwa. W ramach Programu wsparciem
zostaną objęte następujące obszary: zatrudnienie, edukacja, integracja społeczna, rozwój potencjału
adaptacyjnego pracowników i przedsiębiorstw, a także zagadnienia związane z rozwojem zasobów
ludzkich na terenach wiejskich, z budową sprawnej i partnerskiej administracji publicznej wszystkich
szczebli oraz z promocją zdrowia.
Termin „kapitał ludzki” przyjęto jako najpełniej oddający istotę kompleksowego wsparcia
przewidzianego do realizacji w ramach Programu Operacyjnego, którego cele są ściśle związane
z rozwojem kapitału ludzkiego zarówno w jego wymiarze indywidualnym, jak i społecznym. Termin
„kapitał ludzki” jest pojęciem oznaczającym zasób wiedzy, umiejętności oraz potencjału zawartego
w każdym człowieku i w społeczeństwie jako całości, określającym zdolności do pracy, adaptacji do
zmian w otoczeniu oraz możliwości tworzenia nowych rozwiązań. W bezpośredniej korelacji z kapitałem
ludzkim pozostaje kapitał społeczny, oznaczający zasoby umiejętności, informacji, kultury, wiedzy
i kreatywności jednostek oraz związki pomiędzy ludźmi i organizacjami. Przy czym podkreślić należy, iż
kapitał społeczny nie jest tylko prostą sumą kapitałów jednostek, ale jest także kreowany przez instytucje
oraz pomnażany poprzez ich zdolność do współdziałania.
Program Operacyjny Kapitał Ludzki stanowi odpowiedź na wyzwania, jakie przed państwami
członkowskimi stawia odnowiona Strategia Lizbońska. Wyzwania te obejmują: uczynienie z Europy
bardziej atrakcyjnego miejsca do lokowania inwestycji i podejmowania pracy, rozwijanie wiedzy
i innowacji oraz tworzenie większej liczby trwałych miejsc pracy. Program, poprzez realizację celu
ogólnego, jak również określonych w nim celów szczegółowych, przyczyni się do urzeczywistnienia
założeń odnowionej Strategii Lizbońskiej na poziomie krajowym.
Zgodnie z celami określonymi w odnowionej Strategii Lizbońskiej oraz celami polityki spójności
UE, wzrost zatrudnienia poprzez rozwój kapitału ludzkiego i społecznego stanowi istotny czynnik
przyczyniający się do pełniejszego wykorzystania zasobów pracy oraz wspierający wzrost
konkurencyjności gospodarki. Poziom zatrudnienia, stopień integracji społecznej czy budowa
społeczeństwa opartego na wiedzy są czynnikami oddziałującymi na rozwój społeczno-gospodarczy i tym
samym wpisującymi się w realizację celu głównego NSRO. Rozwój zasobów ludzkich stanowi więc
istotny element polityki spójności, który powinien być realizowany równolegle do wsparcia
infrastrukturalnego, technologicznego irestrukturyzacyjnego w celu zapewnienia optymalnego
oddziaływania udzielanej pomocy. Działania wspierające rozwój zasobów ludzkich w kontekście
podnoszenia konkurencyjności gospodarki powinny koncentrować się wokół następujących zagadnień:
−
efektywniejszego wykorzystania zasobów pracy;
−
zwiększenia elastyczności rynku pracy i adaptacyjności pracowników;
−
zwiększenia poziomu spójności społecznej;
−
budowy społeczeństwa opartego na wiedzy poprzez rozwój wykształcenia i kwalifikacji;
−
poprawy efektywności zarządzania w administracji publicznej oraz jakości świadczonych usług
publicznych;
−
rozwoju opieki zdrowotnej jako czynnika determinującego jakość zasobów pracy;
−
zapewnienia spójności stopnia rozwoju zasobów ludzkich w wymiarze przestrzennym.
Cele Programu zostały zdefiniowane zgodnie z zasadą strategicznego podejścia (
strategic
approach
). Zasada ta polega na koncentracji wsparcia na kluczowych obszarach i najważniejszych
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]