Powszechna Encyklopedia Filozofiii Tom I(2), SŁOWNIKI ENCYKLOPEDIE
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Powszechna Encyklopedia Filozofii
W roku Jubileuszowym, na przełomie Tysiącleci, rozpoczęto wydawanie pierwszej w dziejach kultury Polskiej
POWSZECHNEJ
ENCYKLOPEDII FILOZOFII
.
Wydawcą jest
POLSKIE TOWARZYSTWO TOMASZA Z AKWINU
, oddział
Societa Internazionale Tommaso d'Aquino
.
POWSZECHNA ENCYKLOPEDIA FILOZOFII:
- Omawia podstawowe problemy filozoficzne,
- Przedstawia systemy filozoficzne powstałe na przestrzeni wieków,
- Przedstawia biogramy wielkich twóców i interpretatorów myśli filozoficznej,
- Dostarcza zasadnych i racjonalnych rozwiązań problemów filozoficznych.
POWSZECHNA ENCYKLOPEDIA FILOZOFII:
- Jest zaplanowana na 9 tomów wraz z suplementem,
- Poszczególne tomy ukazują się w cyklu rocznym,
- Każdy z tomów zawiera ok. 500 haseł,
- Hasła opracowują wybitni specjaliści z polskich i zagranicznych ośrodków naukowych.
Dotychczas ukazały się:
Tom I A-B, ss. 799
Tom II C-D, ss. 837
Tom III E-Gn, ss. 829
Tom IV Go-Iq, ss. 932
Tom V Ir-Ko, ss. 934.
Tom VI Kr-Mc, ss. 980.
Tom VII Me-Pań, ss. 996.
Tom VIII Pap-Sc, ss. 995.
Tom IX Se-Ż, ss. 1009.
W przygotowaniu:
Tom X + suplement
Wstęp do Powszechnej Encyklopedii Filozofii
Encyklopedia to dzieło, które służy ciągłemu kształceniu i wychowywaniu poszczególnych ludzi i całych społeczności. W tradycji
kultury zachodniej encyklopedie były i są najbardziej uniwersalną formą informowania oraz kształcenia. Tworzone przez
określone środowiska akademickie są zarówno świadectwem zdobytej wiedzy, jak też znakiem poziomu kultury osiągniętej przez
dany naród. Opracowanie encyklopedii z określonej dziedziny nauki i przekazanie jej społeczeństwu to nie sprawa ambicji grupy
naukowców, lecz przede wszystkim wyraz troski o edukację i poziom kultury naukowej danej społeczności.
Wśród różnych rodzajów encyklopedii niezbywalną rolę w kształtowaniu kultury naukowej odgrywają encyklopedie filozoficzne.
Filozofia, która przenika tak istotne dziedziny kultury jak poznanie, postępowanie, wytwarzanie, jest dla kultury każdego narodu
jej logosem (rozumem), który pozwala odkryć wyższy, niż tylko doraźny, cel życia i działania.
Wybuch drugiej wojny światowej, okupacja Polski, niszczenie polskiej inteligencji i, w konsekwencji, polskiej nauki, zwłaszcza
humanistyki, spowodowały załamanie podstaw kultury. Towarzyszyło temu zaprogramowane prześladowanie Kościoła
katolickiego, czego wyrazem były proporcjonalnie najwyższe straty osobowe wsród duchowienstwa, powstałe zarówno pod
okupacją niemiecką, jak i sowiecką. Wprowadzenie ideologii komunistycznej, wrogiej dziedzictwu wielowiekowej tradycji, było
kolejną przyczyną dewastacji polskiej kultury. Ideologia ta, w postaci marksistowskiej filozofii, stała sie obowiązkowa na
wszystkich szczeblach nauczania szkolnego, a także w propagandzie szerzonej w środkach przekazu oraz w książkach i
czasopismach.
Trwające pół wieku niewolenie wolnej myśli spowodowało w narodzie znaczną utratę świadomosci własnej kultury i
doprowadziło do deformacji światopoglądowych. Skutki te nie ustąpiły wraz z odzyskaniem w roku 1989 niezawisłości, ponadto
propaganda laicko-ateistyczna nasiliła swe oddziaływanie na umysły Polaków, a przygotowany, dostosowany do panującej
wokół mody kulturowej program szkolnego nauczania i formacji nie daje gwarancji przeciwstawienia sie nowemu zniewoleniu.
W tej sytuacji należało dostarczyć kształcacej się młodzieży skutecznej pomocy w postaci niezafałszowanej ideologicznie
filozofii, która zawsze stoi u podstaw rozumienia kultury i rzetelnego myślenia.
Nie udało sie dotąd opracować autorskiej encyklopedii filozofii w języku polskim. Fakt ten jest dokuczliwym brakiem dla polskiej
kultury filozoficznej i dla całej humanistyki. Potrzeba uzupełnienia tego braku jest dziś wyzwaniem, a także powinnością tych
wszystkich filozofów, którym nieobojętna jest troska o solidną formację prawdziwie rozumiejącego poznawania rzeczywistości.
Grono filozofów z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, zrzeszone w Polskim Towarzystwie Tomasza z Akwinu (PTTA),
będącym oddziałem
Societa Internazionale Tommaso d'Aquino
(SITA), które wypracowało pogłębione rozumienie filozoficznego
poznania świata i człowieka, postanowiło podjąć to wyzwanie i poprzez opracowanie i wydanie
Powszechnej Encyklopedii
Filozofii
stanąć na straży dziedzictwa kulturowego Polaków.
Societa Internazionale Tommaso d'Aquino
(wsród jego członków
założycieli był prof. kard. Karol Wojtyła, obecny papież Jan Paweł II) jest jednym z najbardziej znanych w świecie towarzystw
filozoficznych, którego głównym celem jest szerzenie i rozwijanie kultury filozoficznej.
Inicjatywa opracowania i wydania wielotomowej
Powszechnej Encyklopedii Filozofii
wychodzi ze środowiska, które w
najtrudniejszych dla polskiej filozofii i humanistyki czasach ostatniego pięćdziesięciolecia rozwijało, chroniło i pielęgnowało
niezależne filozoficzne poznanie, stając w ten sposób na straży polskiej kultury.
Zespół inicjujący to przedsiewzięcie zdaje sobie sprawę z ogromu pracy i trudnosci, jakie ono ze soba niesie, lecz równocześnie
jest świadom odpowiedzialności, jaką stawia przed nim współczesna sytuacja kulturowa i społeczna, traktując to zadanie jako
posługę myślenia oraz służbe prawdzie.
W
Powszechnej Encyklopedii Filozofii
przedstawiono podstawowe problemy filozoficzne, z uwzględnieniem egzystencjalnie
ważnych pytań metafizycznych oraz udzielonych na nie odpowiedzi w całym kontekście historii filozofii. Pozwoli to
zainteresowanym wyrobić pogląd na temat słuszności lub błędnosci danych rozwiązan. Problemy te przedstawiono w języku
przedmiotowym, w formie wykładu, co stanowi swoisty wyróżnik tej encyklopedii. Ma to na celu ukazanie rozumienia
problemów przez wskazanie na takie realne czynniki (a nie teorie), których odrzucenie pociąga za sobą zanegowanie samego
faktu danego do wyjaśnienia. Z tej racji autorzy haseł problemowych nie ograniczają się do referowania różnorodnych poglądów
i stanowisk, lecz proponują także racjonalne i zasadne rozwiązania.
W hasłach przeglądowych przedstawiono różnorodne systemy filozoficzne, które legły u podstaw nowożytnej i współczesnej
kultury, wyznaczając określone rozumienie świata i człowieka. Przegląd ten ma na celu nie tylko opis danego zjawiska
myślowego, które zaowocowało sformułowaniem określonego systemu filozoficznego czy metody filozofowania, lecz
równocześnie ma ułatwić czytelnikowi zrozumienie różnorodnych zjawisk i procesów myślowych występujacych we współczesnej
kulturze (nauce, etyce, sztuce i religii). Stanowiska filozoficzne i poglądy omówiono w biogramach wybitnych myślicieli, którzy
znacząco oddziałali na dzieje filozofii i wyznaczyli różnorodne rozumienie świata osób i rzeczy. Biogramy te stanowią zródło
informacji o danym myślicielu oraz dają okazję do zapoznania się z kontekstem powstawania danej myśli filozoficznej czy danej
interpretacji.
W
Powszechnej Encyklopedii Filozofii
w sposób szczególny uwzględniono dziedzictwo filozofii klasycznej, gdyż ono stanowi
podstawę tożsamości kultury europejskiej. Zwrócono takze uwagę na dorobek filozofii Wschodu (Indii, Chin, Korei i Japonii),
dzięki czemu dostarczono szerokiej (powszechnej) perspektywy rozumienia filozofii.
Przy opracowywaniu haseł biorą udział uczeni nie tylko z polskich ośrodków naukowych (Lublina, Warszawy, Wrocławia,
Krakowa, Poznania, Gdańska, Olsztyna, Torunia i innych), ale i z zagranicznych (z Hiszpanii, Włoch, Francji, Stanów
Zjednoczonych Ameryki, Rosji, Ukrainy, Białorusi, Estonii, Słowacji i innych). Mozliwość współpracy z tak szerokim gronem
filozofów gwarantuje
Societa Interazionale Tommaso d'Aquino
, które ma swych członków w różnych ośrodkach naukowych
świata. Komitet Naukowy oraz Zespół Redakcyjny
Powszechnej Encyklopedii Filozofii
tworzą członkowie tego Towarzystwa.
Powszechna Encyklopedia Filozofii
zaplanowana jest na 8 tomów, które wydawane będą w cyklu jeden tom rocznie, każdy
zawierający ok. 500 haseł na ok. 800 stronach druku w formacie A4. Żywimy nadzieję, ze
Powszechna Encyklopedia Filozofii
-
pierwsze tego rodzaju przedsięwzięcie w dziejach naszej tysiącletniej historii - przyczyni się do umocnienia podstaw kultury
filozoficznej i kultury naukowej. Zespół ofiaruje ja Narodowi Polskiemu na ręce jego największego Syna, Ojca Świetego Jana
Pawła II, na progu trzeciego tysiąclecia.
Mieczysław A. Krąpiec
Andrzej Maryniarczyk
Abelard Pierre
Aborcja
Abraksas
Absolut
Abstrakcja
Actio-Passio
Adamczyk Stanisław
Aestimativa Vis
Aeterni Patris
Agnostycyzm
Ahimsa
Ajdukiewicz Kazimierz
Akademia Bessariona
Akademia Florencka
Akademia Krakowska
Akademia Platońska
Akademia Rzymska Platońska
Akademia Wileńska
Akademia Zamojska
Aksjomat
Aksjomatyczny System
Aksjomatyka
Aksjomatyzacja
Akt i Mozność
Akt Ludzki
Albert Wielki
Al-Farabi
Algorytm
Amoralizm
Anaksagoras
Analityczna Filozofia
Analogia
Angelus Silesius
Anomia
Antropiczna Zasada
Antropologia Filozoficzna
Antynomia
Antynomizm
Antysztuka
Anviksiki
A Priori
Arete
Aretologia
Artes Liberales
Arystoteles
Arystotelizm
Asercja
Asercyjna Funkcja
Astrologia
Ateizm
Atman
Augustyn
Augustynizm
Autarkia
Awicenna
Bacon Francis
Bacon Roger
Balmes Jaime Luciano
Banez Domingo
Banezjanizm
Bartłomiej z Jasła
Beda Czcigodny
Behawioryzm
Benedykt Hesse
Bergson Henri Louis
Bernard z Clairvaux
Bessarion
Bhagavadgita
Białobrzeski Czesław
Biblia
Bioetyka
Birkenmajer Aleksnder
Birkenmajer Ludwik Antoni
Błędy Logiczne
Bobrzyński Michał
Bocheński Józef
Bodhi
Bodhisattwa
Boecjusz Anicius
Bóg
Bohme Jakob
Bonawentura
Borkowski Ludwik Stefan
Budda
Buddha
Buddyzm
Byt
Caritas
Cel
Celowość
Chaos
Chartres
Chińska Filozofia
Chmaj Ludwik
Chojnacki Piotr
Cialo ludzkie
Cierpienie
Cieszkowski August
Citta
Cnoty i wady
Cogitativa Vis
Cogito
Conceptus
Creatio ex nihilo
Cybernetyka
Cyceron Marek Tuliusz
Cywilizacja
Czekanowski Jan
Czeżowski Tadeusz Hipolit
[ Pobierz całość w formacie PDF ]