Polityka gospodarcza konspekt wiedzy, Zajęcia WSH, semestr letni, rok 2015-2016, Polityka gospodarcza
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Polityka gospodarczakonspekt wiedzy (zerówka przedterminowa)IPolityka gospodarcza jako nauka1. definicjea) S. Kruszczyńskiegopolityka gospodarcza – bezpośrednie kierowanie gospodarką narodową przezpaństwo lub pośrednie oddziaływanie państwa na funkcjonowanie tej gospodarkielementy definicji:bezpośrednie kierowaniepośrednie oddziaływanieb) K. Secomskiegopolityka ekonomiczna – działalność państwa polegająca na określeniu bieżącychi perspektywicznych celów społeczno-gospodarczych oraz ich realizacji zapomocą metod i środków wynikających z zasady racjonalnego gospodarowaniaelementy definicji:określanie celówrealizacja celówwykorzystanie metod i środkówc) B. Winiarskiegopolityka gospodarcza – świadome oddziaływanie władz państwowych orazinstytucji i organizacji międzynarodowych na gospodarkę (jej dynamikę,struktury, funkcjonowanie) i stosunki ekonomiczneelementy definicji:świadome oddziaływanie (kogo?)władz państwowychinstytucji międzynarodowychorganizacji międzynarodowychoddziaływanie na (co)gospodarkęstosunki ekonomiczne2. podmiotya) wewnątrzpaństwowerodzaj podmiotu:centralne organy państwaorgany samorządu terytorialnegotyp podmiotu:aparat urzędniczyorgany przedstawicielskieb) pozapaństwoweorganizacje międzynarodoweorganizacje transnarodoweorganizacje pozarządowe3. funkcje naukia) obiektywne – opis faktów składających się na politykę gospodarczą, analizarzeczywistościb) normatywne – poszukiwanie odpowiedzi, jaka powinna być polityka gospodarcza,formułowanie zaleceń, wskazywanie optymalnych środków realizacji celów4. metody badawczea) metoda empiryczna1b) metoda dedukcyjnac) analiza historycznad) eksperymente) symulacja5. uwarunkowaniaa) zewnętrzne:pozycja państwa w systemie gospodarki światowejprzynależność do ugrupowań i sojuszyprzynależność do międzynarodowych wspólnot polityczno-gospodarczychrestrykcje importowo-eksportowerestrykcje dotyczące ochrony środowiskazadłużenie państwainfrastruktura łącząca państwo z innymib) wewnętrznestan i struktura zasobów kraju:czynniki przyrodnicze:surowce naturalnewodyglebylasyużytki zieloneuwarunkowania materialne:majątek trwały państwa:majątek produkcyjnymajątek infrastrukturalnyuwarunkowania związane z czynnikiem ludzkim (demograficzne):liczba i struktura ludnościstruktura narodowościowazasoby ludzkie (ludzie zdolni do pracy)liczba odbiorców produkcji (konsumentów)uwarunkowania kulturowo-społecznekulturatradycjecharakter narodowymoralnośćprzedsiębiorczość6. dziedzinya) ze względu na wielkość obszaru zainteresowań:polityka gospodarcza makroekonomicznadotyczy całokształtu procesu gospodarczego lub jego znacznych częścinarzędzia:pieniądzbudżet państwapolityka gospodarcza mikroekonomicznaregulacja konkretnych zagadnień gospodarki:gałęzie gospodarkirodzaje produkcjikonkretne rynkib) ze względu na problemy, które polityka podejmujepolityka wzrostu2dbanie o wzrost gospodarki w skali długookresowejprzeciwdziałanie czynnikom osłabiającym lub hamującym wzrostpolityka strukturalnazmiana relacji i proporcji między poszczególnymi sektorami gospodarkic) ze względu na celepolityka systemowa – zmiana systemu gospodarczegopolityka strukturalna – ingerencja państwa w proporcje między dziedzinamigospodarczymipolityka fiskalna – dotycząca wydatków i podatkówpolityka stabilizacyjna – regulująca inflacjęd) ze względu na obszary (polityka sektorowa)przemysłowaagrarna (rolna)handlowahandlu i współpracy z zagranicąkomunikacyjnamieszkaniowakomunalnaturystycznae) ze względu na przedmiotspołecznademograficznamigracyjnaf) wg kryterium instrumentacji (jakich instrumentów lub narzędzi używamy)monetarna (pieniężna)emisyjnakredytowaubezpieczeńcenowo-dochodowabudżetowa (skarbowo-fiskalna)podatkowacelnainterwencyjnalokalizacyjna – przestrzenne rozłożenie inwestycjizatrudnienianaukowa i innowacyjna7. celea) generalne:suwerenność narodowasprawiedliwość społecznapostęp technologiczny i społeczno-ekonomicznyprawa człowiekastały wzrost gospodarczyb) ekonomiczne:pomnażanie bogactwa krajupowiększanie dobrobytu społecznegoefektywne wykorzystanie zasobówwzrost gospodarczyprzemiany strukturalnewzrost przedsiębiorczości3równowaga gospodarczawzrost udziału państwa w międzynarodowym podziale pracyc) ustrojowo-sytemowe i polityczneumacnianie istniejącego systemu gospodarczo-politycznegod) społecznesprawiedliwy podział dochodugwarancja zatrudnieniawyrównywanie szans awansudostęp do dóbr kultury i oświatyzapewnienie ochrony zdrowiazabezpieczenie społecznezapobieganie wykluczeniu społecznegoe) obronno-militarnezapewnienie potencjału gałęzi produkcji o znaczeniu obronnymzapewnienie rezerw mocy produkcyjnych i środków produkcjif) ekologiczneochrona istniejących zasobów środowiskazrównoważony rozwójrekultywacja obszarów zniszczonych8. funkcje państwaa) przestrzeganie zasad porządku społeczno-gospodarczegob) zapewnienie bezpieczeństwa państwac) utrzymanie wymiaru sprawiedliwościd) utrzymanie szkolnictwae) podnoszenie efektywności gospodarkif) ograniczanie nierówności społecznychg) stabilizowanie gospodarkih) ochrona środowiska naturalnegoi) ochrona konsumentówj) zwalczanie nieuczciwej konkurencjik) regulowanie warunków pracy i ochrony pracownikówl) kształtowanie systemów ubezpieczeń społecznychm) ochrona zdrowia ludności9. kierunki oddziaływańa) zapewnienie dopływu środków na funkcjonowanie państwab) wspomaganie słabszych sektorów gospodarczychc) ochrona obywateli przed zagraniczną konkurencjąd) ochrona antymonopolowae) przeciwdziałanie kryzysom i stagnacji oraz dbanie o wzrost gospodarczyf) ochrona środowiskag) zapewnienie ładu przestrzennego krajuh) utrzymanie ładu społecznegoIIGospodarka narodowa1. definicjawg P. Sulmickiegogospodarka narodowa – region gospodarczy oddzielony od innych rejonów granicąpaństwową, na której suwerenny rząd (jeśli uzna to za potrzebne) może kontrolowaćruch ludzi i rzeczy2. wskaźniki siły gospodarczej państwaa) PKB – Produkt Krajowy Brutto4wyrażona w pieniądzu, wartość dóbr i usług, wytworzonych w danym czasie, przyużyciu czynników produkcji zlokalizowanych w danym kraju (niezależnie, kto jestich właścicielem)b) PNB – Produkt Narodowy Bruttodochód uzyskany przez rezydentów danego kraju, w danym czasie, w oparciuo własność środków produkcjic) Dochód Narodowycałość dochodów wypłaconych właścicielom (ludzkich i fizycznych zasobówwytwórczych) za wykorzystanie tych zasobów w jednostce czasuPNB minus amortyzacja3. bogactwo narodowea) zasoby naturalnebogactwa mineralnewęgielroparudykamienie i skałyzasoby ziemi i glebybonitacja gleb – klasyfikacja ekonomiczna gruntów1 i 2 klasa – gleby najlepsze i bardzo dobre3 i 4 klasa – gleby średnie i dobre5 i 6 klasa – gleby słabe i najsłabszelasywodyb) zasoby majątkowemajątek sfery produkcyjnejśrodki trwałe produkcjiinfrastruktura techniczno-ekonomicznatransportłącznośćenergetykainfrastruktura społecznamieszkaniaoświatasłużba zdrowiamajątek gospodarstw domowychc) zasoby ludnościowezasoby czynnika pracyludność w wieku produkcyjnym 18-67 latpolityka zatrudnienia (elementy)antynatalistyczna – ograniczanie przyrostu ludnościpronatalistyczna – zwiększanie liczby urodzeńimigracyjna – uzupełnianie zasobów ludnościowych poprzez import siłyroboczejbezrobociefrykcyjne – przejściowe pozostawanie bez pracy osób poszukującychinnej pracysezonowe (cykliczne) – wynikające z pory roku i specyfiki dziedzinwytwórczościstrukturalne (trwałe) – utrata pracy wynikająca z braku zapotrzebowania5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]