Polityki UE 44-52, Studia, Notatki, Polityki UE
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Polityka ochrony środowiska1. Geneza i uwarunkowania polityki ochrony środowiska UEGeneza i uwarunkowania:W traktacie rzymskim brak odniesień. Inicjowane w latach ‘60 przez KE pierwszerozwiązania prawne w zakresie ochrony środowiska miały służyć ujednolicaniuzróżnicowanych w tamtym czasie środowiskowych standardów, obowiązujących wposzczególnych państwach członkowskich.Raport Sekretarza Generalnego ONZ U’ Thanta w ’69: ochrona środowiska pozostajekwestią horyzontalną i tylko międzynarodową współpraca może przyczynić się dopoprawy stanu środowiska naturalnego.Raport Klubu rzymskiego z ’72 „Granice wzrostu”: autorzy raportu przedstawiliperspektywę zgodnie z którą, nieograniczone korzystanie z zasobów doprowadzi doich szybkiego wyczerpywania i katastrofy dla ludzkości.Po kolejnej konferencji ONZ dot. Środowiska człowieka w Sztokholmie w ’72 r.niektóre pastwa rozpoczęły wdrażanie pierwszych krajowych i regionalnychprogramów ochrony środowiska.W 1972 roku państwa członkowskie wzięły udział w Europejskim Szczycie w Paryżu,podczas którego zadeklarowały podjęcie specjalnych działań w celu degradacjiśrodowiska naturalnego.Od 1973 roku Wspólnota zainicjowała realizację Wieloletnich Programów Działaniana Rzecz Środowiska. I z nich był wdrażany do końca 1975 roku.2. Podstawa prawna polityki ochrony środowiskaTraktat z Maastricht:Zasada harmonijnego i zrównoważonego wzrostu uzyskała status jednej z głównychzasad funkcjonowania UE.Dotychczasowe podejście sektorowe do ochrony środowiska zostało zastąpionepodejściem horyzontalnym, zgodnie z którym wszelkie działania gospodarczepowinny uwzględnić wpływ jaki wywierają na środowisko naturalne.Traktat Amsterdamski:Nowe regulacje dotyczące polityki środowiskowej.Pojecie zrównoważonego wzrostu zostało zastąpione terminem zrównoważonegorozwoju.Ustanowiony został art. 3c zakładający konieczność integracji polityk i działań UE zwymogami ochrony środowiska.Traktat z Niceizmienił postanowienia dotyczące ochrony środowiska w zakresie procedurydecyzyjnej, wprowadzając obowiązek zasięgania opinii KR podczas procedury legislacyjnej.Traktat Lizboński:Obecnie traktatowe zapisy dotyczące polityki ochrony środowiska zawarte zostały wTFUE; m.in. w art. 4 ust. 2 lit. E, który stwierdza ze środowisko jest przedmiotemkompetencji dzielonych pomiędzy UE a państwami członkowskimi.TFUE: specjalny status ochrony środowiska został podkreślony w art. 11, któryprzewiduje, że: przy ustalaniu i realizacji wszystkich polityk i działań UE, wszczególności w celu wspierania zrównoważonego rozwoju, muszą być brane poduwagę wymogi ochrony środowiska.TFUE: tytuł XX „Środowisko”: art. 191 precyzuje cele oraz zasady polityki ochornyśrodowiska:Cele:zachowanie, ochrona i poprawa jakości środowiska, ochrona zdrowia ludzkiego,ostrożne i racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych, promowanie napłaszczyźnie międzynarodowej środków zmierzających do rozwiązana regionalnychlub światowych problemów w dziedzinie środowiska, w szczególności zwalczaniazmian klimatu.3. Programy środowiskowe UEI Wieloletni Program Działania na Rzecz Środowiska 1973-1975:Pilotażowy, na poziomie wspólnotowym.Mobilizował państwa członkowskie do wspólnego i solidarnego wysiłku na rzeczograniczania negatywnych zmian w tym obszarze.Wprowadził pierwsze zasady w ochronie środowiska m.in. „zanieczyszczający płaci”.Zdefiniował wspólne standardy w zakresie ochrony powietrza i jakości wody.Zachęcał do podejmowania przez Wspólnotę i Państwa Członkowskie aktywności narzecz środowiska na forum międzynarodowym.II Wieloletni Program Działania na Rzecz Środowiska 1976-1981Cele:oRedukcja zanieczyszczeń.oBardziej racjonalne korzystanie z zasobów.oPoprawa jakości środowiska.oRozwój edukacji ekologicznej, jako narzędzia kształtującego odpowiedzialnezachowania społeczne.III Wieloletni Program działania na rzecz Środowiska 1981-1987Cele:Zapobieganie potencjalnym zagrożeniom dla środowiska.Potrzeba wdrażania ekonomicznych instrumentów w polityce (w latach 80’ Wspólnotapodejmowała szereg inicjatyw pro środowiskowych, jednak nadal nie były onegłównym obszarem jej zainteresowania i aktywności.)IV Program Działań na rzecz Środowiska 1988-1992Skuteczniejszy we wdrażaniu, ze względu na fakt pewnego umocowania ochronyśrodowiska w prawie wspólnotowym.Konieczność zagwarantowania społeczeństwu dostępu do informacji o środowiskuoraz powołania organu na poziomie Wspólnoty, który byłby odpowiedzialny zawdrażanie obowiązującego prawa.Przeciwdziałanie zagrożeniom przemysłowym zostało de facto przeniesione ponadpoziom narodowy.V program „W stronę zrównoważonego rozwoju”:UE zobowiązała się do przejęcia roli lidera w dziedzinie ochrony środowiska na areniemiędzynarodowej.Koncentracja na problemach zmian klimatycznych oraz naruszenia równowagibiologicznej.Ale aktywność UE skoncentrowała się na kilku newralgicznych gałęziach gospodarki,które jednocześnie stanowiły podstawę dla wzrostu gospodarczego i źródłopoważnych zagrożeń dla środowiska.Sektor: przemysłu, transportu, energetyki, rolnictwa i turystyki zostały objęte następującymidziałaniami:Ograniczenie emisji zanieczyszczeń i zapobieganie powstawaniu odpadów.Redukcja zużycia energii.Zrównoważona gospodarka zasobami naturalnymi, takimi jak: gleba, zasoby wodne,krajobraz i wybrzeża.Poprawa stanu środowiska na obszarach zurbanizowanych.Podniesienie poziomu zdrowotności i bezpieczeństwa w odniesieniu do zarządzaniazagrożeniami przemysłowymi, bezpieczeństwem nuklearnym i ochroną przedpromieniowaniem.VI Program Działań na rzecz Środowiska „Środowisko 2010: Nasza Przyszłość Nasz Wybór”2001-2012Wskazano zagrożenia dla środowiska związane z rozwojem ekonomicznym, zostały wprogramie uznane: wzrost ilości odpadów, smog w miastach, przenikanieniebezpiecznych substancji chemicznych do środowiska, antropogeniczne zmianyklimatyczne, utrata bioróżnorodności.Główne obszary działań: powstrzymanie zmian klimatu, głównie poprzez redukcjęemisji gazów cieplarnianych, ochrona przyrody i różnorodności biologicznej,środowisko i zdrowie, zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych igospodarka odpadami.VII Program Działań w Zakresie Środowiska naturalnego do 2020 r.:PRIORYTETY:Ochrona, zachowanie i poprawa kapitału naturalnego Unii.Przekształcenie Unii w zasobooszczędną, zieloną i konkurencyjną gospodarkęniskoemisyjną.Ochrona obywateli UE przez związanym ze środowiskiem problemami i zagrożeniamidla ich zdrowia i dobrostanu.Maksymalizacja korzyści płynących z prawodawstwa Unii w zakresie środowiskanaturalnego poprzez lepsze wdrażanie tego prawodawstwa.Doskonalenie wiedzy i bazy dowodowej unijnej polityki w zakresie środowiska.Zabezpieczanie inwestycji na rzecz polityki w zakresie środowiska i klimatu orazuwzględnienie kosztów ekologicznych wszelkich rodzajów działalności społecznej.Lepsze uwzględnienie problematyki środowiska i większa spójność polityki.Wspieranie zrównoważonego charakteru miast UE.Zwiększenie efektywności Unii w podejmowaniu międzynarodowych wyzwańzwiązanych ze środowiskiem i klimatem.4. Zasady i cele polityki ochrony środowiskaZASADY (TFUE):Zasada przezorności:nakłada na podmiot podejmujący określone działaniezobowiązanie udowodnienia, że działalność nie spowoduje zagrożenia dla środowiska.Jej realizacja ma na celu przewidywanie skutków określonych aktywności wpoczątkowymstadiumpodejmowaniadecyzji,zuznaniempriorytetówśrodowiskowych nad ekonomicznymi.Zasada naprawienia szkody u źródła:wskazuje, że powstała w środowisku szkodapowinna być naprawiona w miejscu jej powstania lub blisko tego miejsca i tonajkrótszym, możliwym czasie od wystąpienia szkody.Zasada „zanieczyszczający płaci”inaczej zwanazasadą odpowiedzialnościsprawcyjest interpretowana w dwojaki sposób: I – koszty wyrządzonej dlaśrodowiska szkody powinien ponieść sprawca. II – odnosi się do państwa, którepoprzez stosowną alokację zasobów i obciążanie kosztami nie powinno wspieraćpodmiotów szkodliwych dla środowiska. Realizacja tej zasady ma spowodować stan,w którym konieczność ponoszenia wysokich kosztów przez sprawcę wpływahamująco na szkodliwe zachowania względem środowiska naturalnego.Zasada zrównoważonego rozwoju:ma charakter horyzontalny i obejmuje wszystkieobszary działania polityk unijnych. Odnosi się do takiej realizacji modelu rozwojugospodarczego, który jest zgodny z potrzebami społecznymi i dbałością o stanśrodowiska naturalnego. Opiera się na założeniu, że bogactwa naturalne (lasy,powietrze, woda, surowce) powinny być wykorzystywane racjonalnie w sposób takaby zapewnić ich dostępność dla przyszłych pokoleń.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]