Polak Mieszko Imiona słowiańskie, ksiażki, Imiona
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Imiona słowia
ń
skie
Autor: Mieszko Polak
Imiona słowiańskie to imiona wywodzące się z przedchrześcijańskiej
tradycji słowiańskiej lub tworzone na ich wzór. Charakterystyczną cechą imion
słowiańskich, wyróŜniając je spośród innych imion ludów indoeuropejskich, był
brak odwołań w uŜywanych imionach do wyznawanych bogów. Spowodowane
było to faktem iŜ tematyka bogów była prawdopodobnie tematami tabu. Imiona
były nadawane prawdopodobnie podczas postrzyŜyn. Miały one magiczne
znaczenie i stanowiły Ŝyczenie-wróŜbę dla osoby je noszącej. Dzieci zanim
otrzymywały swoje prawdziwe imiona, w wieku około siedmiu lat, nosiły
imiona zastępcze, pozornie umniejszające wartość dziecka, a tym samym
chroniące je przed złymi mocami. Imiona Słowian były abstrakcyjne. Ich
zadaniem było zaopatrywanie młodych ludzi w cnoty niezbędne w boju albo
w radzie plemiennej, oraz do utrzymywania zgody i porządku. Miały równieŜ
przypominać o szacunku dla starszych. Dawne imiona słowiańskie składały się
często z dwóch członów dlatego nazywa się je dwuczłonowymi lub złoŜonymi,
np. imię Bolesław składa się z członów bole- i -sław. Niektóre leksemy
występowały tylko na początku imienia (czyli jako pierwszy leksem) lub tylko
na końcu (czyli tylko jako drugi), a inne zarówno na początku jak i na końcu.
Charakterystyczną cechą jest dla nich moŜliwość przestawienia kolejności
członów, przez co powstawały pary imion takie jak Sławomir i Mirosław,
Radomił i Miłorad, Gniewomir i Mirogniew. Imiona kobiece tworzono dodając
końcówkę -a do imienia męskiego, Wszebor-a czy Stronisław-a. Dotychczas
zrekonstruowano około 600 imion dwuczłonowych męskich i 120 imion
Ŝeńskich uŜywanych w języku staropolskim, zawierających 150 odrębnych
rdzeni leksykalnych. Wiele imion odtworzono dzięki analizie nazw
miejscowości oraz nazwisk.Wśród imion słowiańskich spotykano teŜ imiona
jednoczłonowe, pochodzące od przymiotników bądź rzeczowników pospolitych
(np. Poznan, Goszczon, Kochan, Wygnan, Krszczon, Baran, Szydło, Kąkol,
Broda, śyła, Uchacz, Łopata, śaba, Rus, Cich). Niekiedy były to przydomki
uŜywane w funkcji imienia. Imion takich zachowało się wiele więcej niŜ imion
złoŜonych, obecnie nie pełnią juŜ funkcji imion.
Wraz z rozwojem chrześcijaństwa rodzime miana wyparły łacińskie
a takŜe greckie. Na ziemiach Polan przybywało Piotrów, Janów,
Pawłów...Mający kluczową wagę dla chrześcijaństwa Sobór Trydencki w 1563
roku niestety był teŜ niestety ciosem dla słowiańskich imion. Biskupi zabronili
nadawać imiona, które nie byłyby imionami świętych. Szlachta obroniła
Mirosławów, Zbingiewów i Jarosławów niestety prości ludzie mieli odtąd do
wyboru imiona z kalendarza kościelnego. Dziś praktykuje się często w Kościele,
nadawanie imienia chrzcielnego niejako jako drugie imie co pozwala na
róŜnorodność imion oficjalnych rejestrowanych w USC. W pewnych sytuacjach
pomaga to powrotowi imion słowiańskich w innych prowadzi niestety do
udziwnień i amerykanizmów. Imionami słowiańskimi nieraz były to określenia
neutralne (np. w wypadku wykonywanych zawodów), częściej zapewne
przezwiska, które mogły powstawać w przeróŜnych okolicznościach. Bywają
one nieraz humorystyczne lub bardzo dosadne i według dzisiejszych wyobraŜeń
nieprzyzwoite. Przyjmuje się, Ŝe niektóre z nich, np. Wilk, były imionami
ochronnymi, profilaktycznymi (apotropeia), które miały na celu wprowadzenie
w błąd lub odstraszenie złych duchów, mających zagraŜać dziecku. Przyjmuje
się, Ŝe u dawnych Słowian panował jednoimienny system antroponimiczny,
w którym do określenia jednostki wystarczała jedna nazwa osobowa, czyli tylko
imię. Nie jest to pewne, gdyŜ juŜ przed końcem XII wieku uŜywane były
patronimika na –ic, -ovic, -evic, kończące się dziś w języku polskim na –icz,
podobnie jak w języku wschodniosłowiańskim, zaś na –ić w serbochorwackim.
Są one juŜ w Bulli gnieźnieńskiej (np. Małozimic, Rusovic). Na ziemiach
zachodniosłowiańskich zachowały się one obficie w bardzo wcześnie
poświadczonych nazwach miejscowych, zakończonych dziś na –ice, np.
Kraszewice, Racławice. U Serbów i Chorwatów występują one w formie –ić
równieŜ w niezliczonych nazwiskach (np. Belić, Stanković). U Rosjan jako
otczestwa utrzymały swą Ŝywotność do dziś, stanowiąc część składową
trójimiennego (imię – patronimicum – nazwisko) systemu antroponimicznego,
podczas gdy większość narodów słowiańskich uŜywa dziś systemu
dwuimiennego (imię – nazwisko). Ustalenie się nazwisk rodzinnych,
dziedziczonych po ojcu, naleŜy juŜ do czasów nowoŜytnych.
Spis męskich imion Słowiańskich:
B
Barnim
Bądzsław, Bąsław
Bdzigost, Bedgost
Będzieciech
Będzimir, Będziemir, Będziemirz, Będomir
Biecsław, Biecław
Biezdar
Biezdziad
Biezpraw, Brzezpraw
Biezprzem, Biezprzym, Bezprym
Biezstryj, Biestryj, Biezstryk, Brzezstryk, Brzestryk
Biezuj, Biezwuj
Biezrząd
Blizbor, Blizborz
Bodzepor
Bodzęta
Bogdał, Bogdaj, Bogodał
Bogdan, Bohdan
Bogdasz
Bogudan, Bogodan, Bogdan, Bohdan, Bodan
Bogodar, Bogudar
Boguchwał, Boguchał, Bogufał, Bogofał, Bogfał, Bogchwał, Bochwał, Bofał
Bogumił, Bogomił, Bogmił, Bogomieł, Bogumieł, Bogmieł
Bogumir
Bogumysław
Bogurad, Bogured
Bogusąd
Bogusław, Bogosław, Bohusław, Bogsław
Bogwiedz
Bogwidza
Bojan
Boleczaj
Boleczest
Bolelut
Bolemir
Bolemysł
Bolesław, Bosław
Borzuj, Borzywuj
Borzygniew, Borzgniew
Borzymir
Borzysław
Borzywoj, Borzuj
BoŜebor
BoŜeciech, BoŜciech
BoŜydar, BoŜdar
BoŜymir
BoŜysław
Bracsław
Bratomir
Bratumił, Bratomił, Bratmił, Bretomił, Bretmił
Braturad
Brodzisław, Brocsław, Barcsław, Barcław
Bronisąd
Bronisław, Bronsław, Barnisław, Brunisław
Brosław
Brzezdob
Brzezdoma
Budziboj, Bojan
Budzigniew
Budzimir
Budzisław, Budzsław, Busław
Budziwoj, Budźwoj
Budziwuj
Bygost
Bytomir
C
Chociebor
Chociemir, Chocimier, Chocimir, Chocimirz
Chociesław, Chocsław
[ Pobierz całość w formacie PDF ]