Polska Zbrojna - 2008.41, Polska Zbrojna
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
NR 41 (612) 12 PAŹDZIERNIKA 2008
CENA 4,70 ZŁ
(W TYM 7% VAT)
TYGODNIK
WOJSKO:
W kolejce po własne „M”
str. 38
www.zolnierz-polski.pl
NA IRAK
MILITARIA:
Iracki patrol trwa
str. 46
WOJSKO:
Wyższa szkoła logistyki
str. 34
OBLICZA WOJNY:
GRA INTERESÓW
str. 56
SKAZANI
W NUMERZE
2 Polska Zbrojna
nr 39/2008
EDYTORIAL
|
FORUM
|
NA CELOWNIKU
|
WOJSKO
|
PORADY
|
PO SŁUŻBIE
|
HISTORIA
|
MILITARIA
|
ŚWIAT
|
PRASA
|
KULISY
|
TO I OWO
List intencyjny
Marek Sarjusz-Wolski
swoją brudną duszę, opluwający mnie zewsząd, nie szczędzący
niczego, co szczędzić trzeba – rodziny, stosunków, bliskich mi ludzi,
śledzący moje kroki, robiący małpie grymasy, przekształcający każdą
myśl odwrotnie – ten potworny karzeł pełzał za mną, jak nieodłączny
druh, ubrany w chorągiewki różnych typów i kolorów – to obcego,
to swego państwa, krzyczący frazesy, wykrzywiający potworną gębę,
wymyślający jakieś niesłychane historie, ten karzeł był moim
nieodstępnym druhem, nieodstępnym towarzyszem doli i niedoli,
szczęścia i nieszczęścia, zwycięstwa i klęski”. To powiedziawszy,
3 lipca 1923 roku komendant
Józef
Piłsudski
opuścił salę Malinową
warszawskiego hotelu Bristol i przez most księcia
Józefa
Poniatowskiego
pojechał wprost do Sulejówka, do dworku Milusin.
Przedtem mieszkał na Koszykowej, w starym mieszkaniu
Aleksandry
Piłsudskiej
z domu
Szczerbińskiej
.
Tejże
Aleksandrze
w 1921 roku zaproponowano tanio kupno
drewnianego domu w Sulejówku. Stał w środku sosnowego lasku.
Krajobraz wokół przypominał nieco okolice podwileńskie. Nie
nadawał się jednak do mieszkania zimą. Różne komitety zbierały
w tamtym czasie pieniądze na kupno posiadłości dla
Piłsudskiego
.
A on owe wspomożenia przeznaczał na sieroty lub dla inwalidów.
Wreszcie zgodził się, by Komitet Żołnierza kupił mu w Sulejówku
dom z dużym ogrodem owocowym. Ceny nieruchomości poszły
jednak w górę i nie wystarczyło zebranych pieniędzy. Skończyło
się na wybudowaniu w 1923 roku, na terenie kupionym wcześniej
przez
Aleksandrę
, domu murowanego. Plan zrobił architekt
Kazimierz Skórewicz
, konserwator Zamku Warszawskiego. Za
marszałkiem w Sulejówku zamieszkali także
Jędrzej Moraczewski
,
Maciej Rataj
,
Stanisław Grabski
,
Helena
i
Ignacy Paderewscy
.
Milusin przetrwał wojnę (Abwehra i kontrwywiad niemiecki, pod
kryptonimem „Walli”, przygotowywała w Sulejówku grunt pod
uderzenie na armię sowiecką). Niemcy nie odważyli się niczego
tknąć. Jeden z oficerów chciał zabrać szachy
Piłsudskiego
. Ktoś
skłamał, że Marszałek grał nimi z
Goeringiem
. Szachy uratowano.
Nie było natomiast ratunku przed rozkazem premiera
Piotra
Jaroszewicza
w 1947 roku. Dworek w Sulejówku uznano za mienie
porzucone. Zrabowano wszystko. Rodzina
Piłsudskich
przez lata
walczyła o jego zwrot. Córki Marszałka,
Wanda Piłsudska
i
Jadwiga
Jaraczewska
, założyły Fundację Rodziny Piłsudskich w celu
utworzenia muzeum marszałka
Józefa Piłsudskiego
.
Przeszły lata i prawie wiek przeminął… List intencyjny w sprawie
budowy muzeum w Sulejówku podpisał minister kultury
i dziedzictwa narodowego
Bogdan Zdrojewski
. Otwarcie planowane
jest na 2012 rok. Na ten cel ministerstwo przeznaczy w przyszłym
roku 2,5 miliona złotych. Co innego wydaje się jednak bardziej
interesujące. Nad postacią Komendanta, a właściwie nad jego
ideami, zawsze wisiało fatum. Oto bowiem, wygrywając wojnę
z bolszewikami, pogrzebał swój wyśniony projekt federacji (dziś
powiedzielibyśmy: Partnerstwa Wschodniego), a zrealizował
koncept politycznego wroga –
Romana Dmowskiego
. Dziś
pogrobowcy Narodowej Demokracji bez żenady odśpiewują „Marsz
Pierwszej Brygady”. Jego popiersia zdobią wszelakie gabinety,
należące także do tych „wykrzywiających potworne gęby
i wymyślających jakieś niesłychane historie”.
Oczywiście, można na tę koniunkturę spojrzeć w sposób życzliwy.
Oto „Dziadek”, jego idee i dzieło, zostały wpisane w trwałą spuściznę
polityczną Rzeczypospolitej. Skoro tak, to czy nie stać byłoby
szczerze wdzięcznych obywateli na nową kwestę dla jego muzeum?
Czy dla żołnierzy nadal jest ważnym wodzem, czy tylko historycznym
eksponatem? Czy nikt nie myśli o powołaniu nowego Komitetu
Żołnierza, który zająłby się kolektą? Oczywiście pieniądze
wspomogłyby nie budowę muzeum, lecz rannych weteranów
i wdowy po poległych. Jeśli tak, to Redakcja Wojskowa deklaruje
pierwszą wpłatę i pomoc organizacyjną.
W
NUMERZE
TEMAT NUMERU
Magdalena Kowalska-Sendek
Zgrzyty i sukcesy 21
NASZYM OKIEM
Robert Czulda
Bohaterowie
na ulicy
Artur Goławski
Skazani na Irak 7
Norbert Bączyk
Strzały zza węgła 32
51
Paulina Glińska
Między dwoma
światami
OBLICZA WOJNY
NA CELOWNIKU
23
HISTORIA
Tadeusz Wróbel
Misja na jednej nodze 16
Robert Czulda
Trudna droga do Polski 43
Robert Czulda
Gra interesów 56
Krzysztof Wilewski
Wojna o serca
i dusze
26
KULISY
WOJSKO
MILITARIA
Magdalena Kowalska-Sendek
Ilu ludzi, tyle wspomnień 18
Bogusław Politowski
Cena misji
Norbert Bączyk
Iracki patrol trwa 46
Mieczysław Bieniek
Mój Irak
58
28
nr 41/2008
Polska Zbrojna 3
„Z
apluty, potworny karzeł na krzywych nóżkach, wypluwający
AAAAAAA AAAAAAAA
TYGODNIK
www.polska-zbrojna.pl
Dyrektor Redakcji Wojskowej
Redaktor naczelny
Marek Sarjusz-Wolski, tel.: +4822 684 53 65,
684 56 85, faks: 684 55 03; CA MON 845 365,
845 685, faks: 845 503;
sekretariat@redakcjawojskowa.pl
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa
Zastępca dyrektora Redakcji Wojskowej
sekretarz redakcji „Polski Zbrojnej”:
Wojciech Kiss-Orski, tel.: +4822 684 02 22,
CA MON 840 222; wko@redakcjawojskowa.pl
Redaktorzy prowadzący:
ppłk Artur Goławski , tel.: +4822 684 52 30,
CA MON 845 230; Aneta Wiśniewska,
+4822 684 52 13, CA MON 845213;
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl
Publicyści:
Warszawa:
Norbert Bączyk,
Piotr
Bernabiuk, tel.: +4822 684 52 29, CA MON 845
229; Anna Dąbrowska, Maciej Milejski, Łukasz
Puchalski, tel.: +4822 684 52 44, CA MON 845
244; Paulina Glińska, tel.: +4822 684 52 29,
CA MON 845 229; Roman Przeciszewski,
tel.: +4822 684 52 44, CA MON 845 244;
Tadeusz Wróbel, tel.: +4822 684 52 44, CA MON
845 244;
Bydgoszcz:
Krzysztof Wilewski,
tel. +4852 378 25 90, CA MON 415 200;
Gdynia:
Tomasz Gos, tel.: +4858 626 24 13,
CA MON 262 413; kmdr ppor. Mariusz Konarski,
tel.: +4858 626 62 07, CA MON 266 207;
Kraków:
Magdalena Kowalska-Sendek,
Jacek Szustakowski, tel.: +4812 455 17 80,
CA MON 131 780;
Poznań:
Piotr Laskowski,
CA MON 572 446, mjr Tomasz Szulejko,
tel.: +4861 857 52 40, CA MON 572 240;
Wrocław:
Bogusław Politowski, tel.:+4871 765
38 53, CA MON 653 853;
Fotoreporter:
Jarosław Wiśniewski,
tel.: +4822 684 52 29, CA MON 845 229;
Współpracownicy:
Andrzej Jonas, Robert Czulda,
Krzysztof Głowacki, Paweł Henski, Mariusz
Jędrzejko, Marcin Kaczmarski, Włodzimierz
Kaleta, Roman Kuźniar, Damian Markowski
Dział graficzny:
tel.: +4822 684 51 70, CA MON 845 170;
Marcin Dmowski (kierownik), Monika Klekociuk,
Paweł Kępka, Andrzej Witkowski
Opracowanie stylistyczne:
tel.: +4822 684 03 55, CA MON 840 355;
Renata Gromska (kierownik), Małgorzata Mielcarz,
Katarzyna Pietraszek, Joanna Rochowicz
Biuro Reklamy i Marketingu:
Adam Niemczak (kierownik) , Anita
Kwaterowska (tłumacz) Małgorzata
Szustkowska, tel. +4822 684 53 87, 684 51
80, 684 55 03, faks: +4822 CA MON 845 387;
reklama@redakcjawojskowa.pl
Prenumerata:
RUCH SA, KOLPORTER SA, Garmond PRESS,
GLM. Informacja: +4822 684 04 00
Kolportaż i reklamacje:
Bellona SA +4822 457 04 37,
6879 041, CA MON 879 041
Druk:
Drukarnia Wydawnicza „Trans-Druk”, Golina
Numer zamknięto: 29.09.2008 r.
Zdjęcie na okładce:
Sylwia Guzowska
dla Amerykanów
Echo
P
olacy wchodzący w skład
racji”, powiedział na konferen-
cji prasowej po uroczystości mi-
nister Bogdan Klich. Dodał, że
odpowiedzialność za to ponosi
rząd Leszka Millera. Mówiąc
o sukcesach, minister zaznaczył,
że polskim żołnierzom w trak-
cie misji udało się wyszkolić
około 20 tysięcy irackich żołnie-
rzy i 6,5 tysiąca policjantów. Do
polskich sukcesów szef MON
zaliczył też duże doświadczenie,
które uzyskaliśmy na płaszczyź-
nie militarnej. Przypomniał rów-
nież o 22 żołnierzach, którzy
zginęli w Iraku. Minister mówił
również o pomocy dla współpra-
cowników wojskowych misji,
nie chciał jednak komentować
medialnych doniesień na ten te-
mat. Potwierdził, że mogłaby
ona obejmować między innymi
sprowadzenie ich do Polski, wy-
płatę pieniędzy lub pomoc
w osiedleniu się w innym
z państw regionu.
„Wszystkie elementy mogą być
dowolnie mieszane; jesteśmy
elastyczni”, zapewnił minister.
Obecnie w Iraku jest jeszcze bli-
sko 600 naszych żołnierzy, któ-
rzy oczekują na powrót do kra-
ju, co ma nastąpić do końca mie-
siąca. W Iraku pozostanie oko-
ło 20-osobowa grupa polskich
żołnierzy, która w ramach misji
NATO będzie szkolić tamtejsze
siły bezpieczeństwa.
(ad)
Wielonarodowej Dywizji
Centrum-Południe, służący
w ramach X zmiany PKW,
formalnie zakończyli działal-
ność operacyjną 1 paździer-
nika, a trzy dni później ofi-
cjalnie przekazali Ameryka-
nom dowodzenie w bazie
Echo w Diwanii.
„O ile w kwestiach politycznych
i militarnych nasz pięcioletni
pobyt w Iraku jest ewidentnym
sukcesem, o tyle na polu gospo-
darki, wymiany handlowej, kon-
taktów ekonomicznych Polska
nie odniosła korzyści ze swoje-
go wielkiego wysiłku w tej ope-
Spotkania
POLACY
W MISJACH
R
ząd zwrócił się 30 wrze-
nich w dużej mierze zależy siła
armii. Prezydent Kaczyński do-
dał, że niedługo zdecyduje
o tym, kto będzie pełnił funkcję
szefa Sztabu Generalnego Woj-
ska Polskiego i dowódcy Wojsk
Lądowych. Z okazji obchodów
święta i 15-lecia
1 Pułku Specjalnego Koman-
dosów w Kokotku pod Lubliń-
cem odbył się festyn oraz
12. Bieg o Nóż Komandosa
i Mistrzostwa Polski Służb
Mundurowych w Crossie. Tytuły
mistrzów służb mundurowych
zdobyli: st. szer. Rafał Wójcik
z 12 Brygady Zmechanizowa-
nej ze Szczecina i por. Małgo-
rzata Stan z Oddziału Zabez-
pieczenia Dowództwa Garnizo-
nu Warszawa, a zwycięzcami
Biegu o Nóż Komandosa zo-
stali: Marcin Świerc (WKB Me-
ta Lubliniec) i Ewa Brych-Pająk
(Budowlani Częstochowa).
(JS)
śnia do prezydenta RP
w sprawie użycia PKW w misji
szkoleniowej w Iraku oraz prze-
dłużenia okresu użycia PKW
w Afganistanie. Misja szkole-
niowa działa od sierpnia
2004 roku w ramach NATO. Jej
celem jest wsparcie władz irac-
kich w tworzeniu struktur bez-
pieczeństwa. Teraz w misji bie-
rze udział 19 polskich żołnie-
rzy. W związku z zobowiązania-
mi sojuszniczymi, przewiduje
się kontynuację udziału pol-
skich żołnierzy w misji – do
20 osób – w terminie od 1 listo-
pada do 31 grudnia 2008 ro-
ku. Natomiast PKW w Afgani-
stanie będzie działał, jak do-
tychczas, od 14 października
2008 do 13 października
2009 roku. Zmieni się jednak
jego struktura, utworzone będą
Polskie Siły Zadaniowe, a PKW
przejmie odpowiedzialność za
prowincję Ghazni. Ponadto, od
kwietnia do października
2009 roku PKW przejmie odpo-
wiedzialność za Port Lotniczy
w Kabulu.
(ATD)
Specjalnego Komandosów
wyróżnił Prezydent RP Lech Ka-
czyński medalami Gwiazda Ira-
ku i Gwiazda Afganistanu pod-
czas pobytu w jednostce
w Lublińcu. Zwierzchnik
Sił Zbrojnych RP odwiedził
komandosów 3 października
z okazji obchodów 15-lecia
1 PSK. Prezydent RP po raz
pierwszy w historii gościł w jed-
nostce w Lublińcu. W swoim
wystąpieniu prezydent RP pod-
kreślił, że trzeba konsolidować
i rozwijać jednostki specjalne
w Wojsku Polskim, bo to od
Treść zamieszczanych materiałów nie zawsze
odzwierciedla stanowisko redakcji.
Tekstów niezamówionych redakcja nie zwraca.
Zastrzega sobie prawo do skrótów.
nr 41/2008
WYDARZENIA ZAPIS
PREZYDENT RP WYRÓŻNIŁ
KOMANDOSÓW
C
zterech żołnierzy z 1 Pułku
ZAPIS
|
FORUM
|
NA CELOWNIKU
|
WOJSKO
|
KULISY
|
PORADY
|
PO SŁUŻBIE
|
HISTORIA
|
MILITARIA
|
PRASA
|
ŚWIAT
|
TO I OWO
| | | | | | | | | | |
Gaudeamus
Przylot Jastrzębi
KARTOTEKA
„Z
a kilka lat weźmiecie odpo-
wiedzialność za przyszłość
polskiej armii, przed wami ciężka
praca, ale i najprzyjemniejszy
okres w życiu” – mówił podsekre-
tarz stanu w MON Zenon Kosi-
niak-Kamysz 2 października pod-
czas inauguracji roku akademic-
kiego w Wojskowej Akademii
Technicznej. Na uczelnię przyjęto
w tym roku 380 podchorążych.
Komendant-rektor WAT gen. bryg.
Zygmunt Mierczyk podkreślał,
że ambicją uczelni jest umacnianie
jej pozycji jako ośrodka naukowo-
-badawczego i eksperckiego resor-
tu obrony, w dziedzinie między in-
nymi najnowszej techniki wojsko-
wej. Uroczyste inauguracje odby-
ły się także w Akademii Obrony
Narodowej, Wyższej Szkole Ofi-
cerskiej Wojsk Lądowych oraz
Akademii Marynarki Wojennej.
W tym roku w AMW indeksy
otrzymało 50 studentów wojsko-
wych. Natomiast w WSOWL 2008
rok jest pierwszym rokiem nauki
dla 395 słuchaczy (w tym 121 ko-
biet) jednorocznego studium ofi-
cerskiego. Naukę w WSOWL kon-
tynuują również podchorążowie II,
IV i V roku studiów. Ogółem na
studiach stacjonarnych studiuje
tam 517 podchorążych, w tym
54 kobiety.
(LP, ATU)
Pierwszych dziewięć samolotów F-16 wylądowało
3 października w 32 Bazie Lotniczej w Łasku koło Łodzi
– drugiej bazie Jastrzębi w Polsce.
PŁK WALDEMAR
BARTŁOMIEJCZAK
został
1 października szefem Od-
działu Zasobów Osobo-
wych (G-1) w Dowództwie
Śląskiego Okręgu Wojsko-
wego. Wcześniej pełnił
służbę między innymi
w 10 Pułku Pontonowo-
-Technicznym Obrony Tery-
torialnej, 69 Pułku Prze-
ciwlotniczym i w Dowódz-
twie Wojsk Lądowych.
(ad)
D
ocelowo stacjonować tu bę-
dzie 16 tych wielozadanio-
wych maszyn. Wejdą do uzbroje-
nia 10 Eskadry Lotnictwa Tak-
tycznego.
„Cieszy fakt, że kolejna jednostka
jest wyposażona w najnowocze-
śniejszy sprzęt bojowy. Przylot sa-
molotów F-16 do Łasku zamyka
pewien etap modernizacji wojska”
– mówił podczas uroczystości Ze-
non Kosiniak-Kamysz, podse-
kretarz stanu w MON ds. uzbroje-
nia i modernizacji. Gen. broni pil.
Andrzej Błasik, dowódca Sił Po-
wietrznych, przypomniał, że obec-
nie w Polsce stacjonuje 45 samo-
lotów F-16. Trzy kolejne mają tra-
fić do naszego kraju do końca te-
go roku. Do tego czasu znajdzie
się u nas też pierwszy samolot
C-130 Hercules (pozostałe przy-
lecą do końca 2009 roku). Na sa-
molotach F-16 lata obecnie w Pol-
sce 29 pilotów, a 17 przechodzi
kurs w USA. Generał Błasik po-
informował również, że w najbliż-
szym czasie dla Sił Powietrznych
zakupione zostaną dwa samolo-
ty typu CASA. Przedstawił tak-
że założenia nowej struktury SP.
W miejsce brygad lotnictwa tak-
tycznego powstaną dwa skrzydła
lotnictwa taktycznego, skrzydło
lotnictwa transportowego oraz
skrzydło lotnictwa szkolnego,
a od nowego roku baza w Łasku
będzie funkcjonować, wzorem
Krzesin, jako 32 Baza Lotnictwa
Taktycznego.
(ann)
PŁK SŁAWOMIR
WOJCIECHOWSKI
objął
dowództwo 17 Wielkopol-
skiej Brygady Zmechanizo-
wanej. Przejął je 15 wrze-
śnia od zastępcy dowódcy
tej brygady płk. Zbigniewa
Grzesiczaka, który dowo-
dził jednostką podczas nie-
obecności etatowego do-
wódcy. Płk Wojciechowski
wcześniej dowodził między
innymi 4 Pułkiem Przeciw-
lotniczym w Czerwieńsku,
a ostatnio był szefem szko-
lenia 11 Lubuskiej Dywizji
Kawalerii Pancernej w Ża-
ganiu.
(ad)
Dyskusje
parlamentarne
MJR GRZEGORZ GRODZKI
,
dotychczasowy szef sekcji
operacyjnej w dowództwie
25 Brygady Kawalerii Po-
wietrznej, został dowódcą
18 Batalionu Desantowo-
Szturmowego w Bielsku-
-Białej. Wcześniej był mię-
dzy innymi specjalistą
w Szefostwie Wojsk
Aeromobilnych.
(ad)
Większe uprawnienia dla mi-
nistra obrony w przyznawaniu
zapomóg, pomoc w kontynuacji
nauki dla osieroconych dzieci
oraz w poszukiwaniu pracy po
odejściu żołnierzy ze służby
– przewiduje nowelizacja usta-
wy o służbie wojskowej żołnie-
rzy zawodowych przyjęta przez
sejm 3 października. Zapropo-
nowana przez rząd nowelizacja
zakłada wprowadzenie zasady,
że rodzinom żołnierzy służby
nadterminowej w przypadku ich
śmierci lub zaginięcia przysłu-
gują świadczenia określone
w ustawie o zakwaterowaniu Sił
Zbrojnych RP. Zgodnie z nowelą
minister obrony będzie mógł
przyznawać zapomogi żołnie-
rzom zwolnionym z czynnej
służby wojskowej ze względu na
uszczerbek na zdrowiu doznany
na służbie oraz rodzinom zabi-
tych lub zaginionych wojsko-
wych. Pomoc rekonwersyjna
ma przysługiwać nie tylko żoł-
nierzom, którzy ze względów
zdrowotnych musieli odejść
z armii, ale także członkom ro-
dzin żołnierzy, którzy zaginęli
lub ponieśli śmierć. Poza tym
żołnierze oraz członkowie ich
rodzin mający uprawnienia do
wojskowej renty inwalidzkiej,
którzy zrezygnują z odprawy
mieszkaniowej, będą mieli pra-
wo do przydziału lokalu miesz-
kalnego w wybranej przez nich
miejscowości, w której Wojsko-
wa Agencja Mieszkaniowa po-
siada lokale. Natomiast pomoc
pieniężna na kontynuowanie
nauki ma przysługiwać dzie-
ciom (w wieku 16–25 lat) żoł-
nierzy poległych na służbie dwa
razy w roku w wysokości trzy-
krotności najniższej emerytury.
Koszty wprowadzenia propono-
wanej nowelizacji resort ocenia
na 1,65 mln zł.
(ATD)
„Z uposażeniami żołnierzy
staramy się nadążyć za zmiana-
mi, jakie następują na polskim
rynku pracy, i potrzebami armii”
– zapewniał Czesław Piątas, se-
kretarz stanu ds. społecznych
i profesjonalizacji w MON 2 paź-
dziernika sejmową Komisję
Obrony Narodowej. Zapoznała
się ona z systemem uposażeń
i uprawnień socjalnych żołnie-
rzy zawodowych w związku
z profesjonalizacją sił zbrojnych.
Ponieważ, jak zapewniali przed-
stawiciele resortu obrony, naj-
ważniejszym źródłem naboru
kandydatów do armii są żołnie-
rze nadterminowi, dlatego jesz-
cze w 2008 roku przewidziano
dla nich 200 złotych podwyżki
– od 1 listopada szeregowi nad-
terminowi dostaną 1900 zło-
tych, a starsi szeregowi
2 tysiące złotych.
MJR PIL. PIOTR
MODLIŃSKI
, szef Zespołu
Lotniczo-Ewakuacyjnego
Powietrznej Jednostki Ewa-
kuacji Medycznej
w 25 BKPow wykonał
30 września swój poże-
gnalny lot i rozstał się
z mundurem. W 25 BKPow
był między innymi dowódcą
eskadry śmigłowców
i inspektorem bezpieczeń-
stwa lotów. Mjr Modliński
przesłużył w wojsku 27 lat
i miał nalot ponad
3300 godzin.
(ad)
nr 41/2008
Polska Zbrojna 5
ZAPIS
|
FORUM
|
NA CELOWNIKU
|
WOJSKO
|
PORADY
|
PO SŁUŻBIE
|
HISTORIA
|
MILITARIA
|
ŚWIAT
|
PRASA
|
KULISY
|
TO I OWO
[ Pobierz całość w formacie PDF ]