Pomoc publiczna(2), Teorie opodatkowania i systemy podatkowe, Werner
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Pomoc publiczna
bezpośrednia skuteczność norm prawa wspólnotowego
dr Aleksander Werner
Katedra Prawa Administracyjnego i Finansowego Przedsiębiorstw
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
1
Sprawa Enel
Sprawa 6/64: Flaminio Costa v. Enel, Zb. orz. 1964, s. 585
w odróżnieniu od normalnych umów międzynarodowych
traktat ustanawiający EWG stworzył własny porządek
prawny, który przyjęty został do porządków prawnych
państw członkowskich i musi być stosowany przez ich
sądy.
Przez ustanowienie na czas nieokreślony Wspólnoty,
która ma autentyczne prawa suwerenne, wynikające z
ograniczenia kompetencji państw członkowskich lub z
przeniesienia praw suwerennych państw członkowskich
na Wspólnotę, państwa członkowskie ograniczyły swoje
prawa suwerenne.
2
1
Sprawa Internationale Handelsgesellschaft
Sprawa 11/70: Internationale Handelsgesellschaft mbH v. Einfur- und Vorratsstelle fur Getreide und
Futtermittel, Zb. orz. 1970
ETS uznał pierwszeństwo prawa wspólnotowego nad
konstytucjami państw członkowskich, odmawiając
jednocześnie unieważnienia normy wspólnotowej nawet
wtedy, gdy „.
..stawiany jest zarzut, że środek ten
narusza prawa podstawowe w formie ustanowionej przez
konstytucję tego państwa lub zasady strukturalne jego
konstytucji
”
3
sprawa van Grend & Loos
Sprawa 26/62: van Grend & Loos, Zb. orz. 1963, s. 1
bezpośrednio skuteczne są postanowienia Traktatu,
których treść jest jasna i bezwarunkowa, nie są
zaopatrzone w żadne zastrzeżenie oraz nie zależą
od wydania aktu krajowego
Stwierdzenie naruszenia zakazu określonego w art.
87 TWE (107 TFUE) może nastąpić po
przeprowadzeniu postępowania notyfikacyjnego
przed Komisją, która w ramach przyznanej jej władzy
dyskrecjonalnej stwierdza w drodze decyzji o
zgodności danej pomocy z regułami wspólnego rynku
4
2
Sprawa Steinike und Weinlig v. RFN
Sprawa C-78/76: Steinike und Weinlig v. RFN, Zb. orz. 1997
Zamiarem Traktatu, który w artykule 93 [obecnie art. 88 - 108
TFUE) ] ustala system stałego nadzoru nad pomocą państwową,
sprawowanego przez Komisję, jest to, aby ewentualna
niezgodność pomocy z prawem Wspólnot była ustalana w drodze
procedury wszczętej przez Komisję i poddanej kontroli Trybunału.
Oznacza to, że strony nie mogą na podstawie samego tylko
artykułu 92 [obecnie art. 87 - 107 TFUE] TWE zwrócić się do sądu
krajowego o stwierdzenie, że dana forma pomocy jest niezgodna z
prawem wspólnotowym czy też wnosić o zbadanie zgodności tej
pomocy z prawem jako głównej czy subsydiarnej kwestii.
Taka możliwość wszakże istnieje, gdy artykuł 92 [obecnie art. 87 -
107 TFUE] TWE stał się przedmiotem wykładni na poziomie
Wspólnoty w drodze decyzji wydanych na podstawie art. 93(2)
[obecnie art. 88(2) - 108 TFUE] lub ogólnych aktów na podstawie
art. 94 [obecnie art. 89 - 109 TFUE] TWE
5
WNIOSKI
przepisy Traktatu dotyczące zakazu przyznawania
pomocy państwowej zasadniczo nie mają skutku
bezpośredniego
nie ma co do zasady możliwości powoływania się na
prawo wspólnotowe przez jednostki przed krajowymi
organami stosowania prawa
organem kompetentnym do rozstrzygania o zgodności
pomocy z Traktatem jest wyłącznie Komisja
6
3
ZAKAZ WYKONAWCZY -
- bezpośrednia skuteczność
Na mocy art. 88(3) (108(3) TFUE) TWE zainteresowane państwo
członkowskie nie może wprowadzić zamierzonych środków dopóki
nie zostanie wydane ostateczne rozstrzygnięcie w sprawie
(klauzula stanstill)
Klauzula standstill obowiązuje (od momentu złożenia
zawiadomienia) do czasu wydania decyzji, w której Komisja
stwierdzi, że pomoc może zostać przyznana
Klauzula standstill zawiera się również w art. 86(1) TWE (106
TFUE), który stanowi, że w odniesieniu do przedsiębiorstw
publicznych i przedsiębiorstw, którym przyznają prawa specjalne
lub wyłączne, nie wprowadzają ani nie utrzymują żadnego środka
sprzecznego z normami niniejszego Traktatu, a w szczególności z
normami przewidzianymi w artykułach 12 oraz 81 do 89 TWE
7
Sprawa Van Calster
sprawy połączone C
‑
261/01 i C
‑
262/01 Van Calster i in. Rec. str. I
‑
12249, pkt 53 i nast. pkt 7
ocena zgodności pomocy ze wspólnym rynkiem należy do wyłącznych
kompetencji Komisji, sądy krajowe, działające pod kontrolą sądów
wspólnotowych, czuwają nad ochroną praw jednostek w przypadku
naruszenia obowiązku uprzedniego zgłoszenia Komisji pomocy państwa,
przewidzianego w art. 88 ust. 3 TWE
(108.3 TFUE)
W zależności od charakteru środków prawnych przewidzianych w prawie
krajowym, do sądu krajowego może więc wpłynąć wniosek o przyjęcie
środków tymczasowych, jak przykładowo zawieszenie spornych środków
w celu ochrony interesów jednostek, a w szczególności, w celu ochrony
zainteresowanych podmiotów dotkniętych zakłóceniem konkurencji
spowodowanym przez bezprawnie przyznaną pomoc
8
4
Sprawa SFEI
sprawa C
‑
39/94 SFEI i in., Rec. str. I
‑
3547
w ramach kontroli przestrzegania przez państwa członkowskie
obowiązków nałożonych na nie przez art. 87 WE i 88 WE
(107 i 88
TFUE)
, sądy krajowe i Komisja wykonują odrębne i uzupełniające się
zadania
sądy krajowe zobowiązane są weryfikować, czy udzielana pomoc była
poprzednio notyfikowana Komisji
Jeśli nie, to sądy powinny stosować środki tymczasowe (
interim
measures
), aby zapobiec naruszeniu praw osób trzecich
W zależności od charakteru środków prawnych przewidzianych w prawie
krajowym, do sądu krajowego może więc wpłynąć wniosek o przyjęcie
środków tymczasowych, jak przykładowo zawieszenie spornych środków
w celu ochrony interesów jednostek, a w szczególności, w celu ochrony
zainteresowanych podmiotów dotkniętych zakłóceniem konkurencji
spowodowanym przez bezprawnie przyznaną pomoc
9
Sprawa Nazairdis
- dyrektywa postępowania dla sądów krajowych
wyrok z dnia 27 października 2005 r. w sprawach połączonych od C
‑
266/04 do C
‑
270/04,
C
‑
276/04 i od C
‑
321/04 do C
‑
325/04 Nazairdis i in., Rec. str. I
‑
9481, pkt 30
W sytuacjach, gdy pomoc publiczna została przyznana bez
notyfikacji, a więc z naruszeniem obowiązków wynikających
z art. 88 (3) TWE
(108.3 TFUE)
to winna zostać
zakwalifikowana jako bezprawna
10
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]