porty swiat10, STUDIA - Kierunek Transport, STOPIEŃ I, SEMESTR 6, Gospodarowanie w przedsiębiorstwie ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Urząd Lotnictwa Cywilnego
Działalność portów lotniczych na świecie
w 2010 roku
Opracowanie:
Jerzy Liwiński
Ośrodek Informacji Naukowej,
Technicznej i Ekonomicznej
W 2010 roku w portach lotniczych na świecie odprawiono 4,8 mld pasażerów i 85 mln
ton ładunków, a samoloty komunikacyjne wykonały 70 mln operacji startów i lądowań.
W stosunku do 2009 roku liczba pasażerów zwiększyła się o 6,3%, tonaż odprawionych
ładunków o 15,2%, a liczba operacji o 0,8%. Największymi portami pasażerskimi są
Atlanta, Londyn-Heathrow i Pekin, a towarowymi Hong Kong, Memphis i Shanghaj.
Udział polskich portów lotniczych w globalnym rynku przewozów pasażerskich wynosi
zaledwie 4,3 promila, a towarowych 0,9 promila. Lotnisko Chopina w Warszawie
w rankingu portów pasażerskich sklasyfikowane jest na 135. miejscu.
Rynek transportu lotniczego stanowi dynamiczną część systemu transportowego i jest jednym
z ważniejszych sektorów gospodarki światowej, generującym rocznie około 500 mld dolarów
przychodów. Jest uzależniony od ogólnych przemian i trendów gospodarki i zasadniczo
wpływa na tempo jej rozwoju. Chociaż transport lotniczy w ujęciu ilościowym realizuje
znikomy ułamek światowych przewozów, to wartościowo jest to już około 30% rynku.
Na świecie funkcjonuje około dwóch tysięcy portów lotniczych: od największych na których
samoloty wykonują dziennie po kilkaset operacji startów i lądowań do najmniejszych, gdzie
są one wykonywane sporadycznie. Ruch lotniczy jest też rozłożony nierównomiernie
w poszczególnych regionach świata i zależy głównie od poziomu gospodarczego leżących
tam państw. Największy jest w portach Ameryki Północnej, Europy oraz Azji i wysp
Pacyfiku, na które przepada około 90% obsłużonych pasażerów i tonażu ładunków na
świecie. W trzydziestce największych portach pasażerskich realizowane jest 31% światowego
ruchu, a towarowych - 61%.
Ogólnoświatową organizacją zrzeszającą
porty
lotnicze
jest
ACI
(
Airport
Council
International)
. Reprezentuje ona ich interesy w rozmowach i negocjacjach z przewoźnikami,
a także opracowuje standardy obsług portowych i ochrony środowiska. Aktualnie ACI zrzesza
580 operatorów zarządzających 1650 lotniskami w 179 krajach i regionach. Obywa się w nich
około 98% światowego ruchu, co pozwala uznawać dane statystyczne tej organizacji jako
reprezentatywne dla całego lotnictwa komunikacyjnego. Wstępne statystki ACI ogłaszane są
przez w specjalnym raporcie na początku każdego roku, a dopiero w drugiej połowie
publikowane są wyniki ostateczne (z reguły są o kilka procent wyższe).
Raport roczny ACI 2010
Z opublikowanego wstępnego raportu organizacji ACI wynika, że w 2010 r. w portach
lotniczych na świecie odprawionych zostało 4800 mln pasażerów, 85 mln ton ładunków,
a samoloty komunikacyjne wykonały 70 mln operacji startów i lądowania. W stosunku do
2009 r. liczba obsłużonych pasażerów zwiększyła się o 6,3%, tonaż ładunków o 15,2%,
a operacji o 0,8%. Wyniki z 2010 r. nie są jednak imponujące, jeżeli weźmiemy pod uwagę
punkt odniesienia jakim był kryzysowy 2009 r., gdyż w stosunku do poprzedniego roku
dynamika wzrostu liczby pasażerów i ładunków była na poziomie 5-6%, a liczba wykonanych
operacji nie uległa większej zmianie.
W poszczególnych miesiącach 2010
roku dynamika wzrostu ruchu pasażerskiego
utrzymywała się na poziomie od 5% do 8%, tylko za wyjątkiem kwietnia gdzie wystąpił
spadek -1,2%. Natomiast w ruchu towarowym największe wzrosty były w pierwszej połowie
roku i wynosiły od 18% do 27%. Największą, dwucyfrową dynamikę wzrostu ruchu
pasażerskiego, miały porty regionów: Azji-Pacyfiku (11,5%), Ameryki Południowej (12%)
i Bliskiego Wschodu (11,5%). Wzrost ruch był wynikiem wychodzenia z kryzysu przez
gospodarki wielu państw, a także rozwoju siatki połączeń lotniczych i ekspansji
przewoźników niskokosztowych. Na największym na świecie rynku amerykańskim wzrost
był najmniejszy i wynosił 2,4%.
Na wynikach 2010 roku zaważyły wyjątkowo niekorzystne zjawiska atmosferyczne zaistniałe
w Europie. Największy spadek ruchu lotniczego zaistniał w połowie kwietnia i miał związek
z erupcją islandzkiego wulkanu Eyjafjallajokull. Ze względu na zapylenie nad kontynentem
większość państw zamknęło przestrzeń powietrzną dla lotów na średnich i dużych
wysokościach i było to największe jej zamknięcie w czasach pokoju. Paraliż ruchu lotniczego
trwał niemal tydzień, anulowano ponad 100 tys. lotów, a na lotniskach uwięzionych zostało
ponad osiem milionów pasażerów. W dniach największych ograniczeń w przestrzeni
europejskiej: 16 kwietnia odbyło się 11,6 tys. rejsów z planowanych 28,6 tys., 17 kwietnia
tylko 4,8 tys. rejsów z planowanych 22,6 tys., a dzień później 4 tys. z 25 tys. planowanych.
W kwietniu w portach europejskich, w stosunku do takiego samego okresu roku
poprzedniego, liczba obsłużonych pasażerów zmniejszyła się o 13,8%, z tego 14,9% w ruchu
międzynarodowym. Spadek w portach europejskich skutkował spadkiem ruchu światowego
o 1,2%. Inną anomalią zaistniałą pod koniec 2010 roku była wyjątkowo trudna zima
z intensywnymi opadami śniegu. Nastąpiło ponowne wyhamowanie ruchu, ale dzięki dobrym
wynikom w okresie letnim i jesiennym region Europy jednak zakończył rok z 4,3% wzrostem.
W 2010 r. w obsłudze ruchu towarowego porty lotnicze we wszystkich regionach świata
zanotowały wysoką dynamikę wzrostu, a najlepsze wyniki zostały osiągnięte w regionach:
Azja/Pacyfik (18,6%) i Europa (17%). Głównym źródłem sukcesu był rozwój gospodarek
państw tych regionów, skutkujący wzrostem przewozów cargo w ruchu międzynarodowym.
Ranking portów lotniczych
W 2010 roku w rankingu największych portów lotniczych nastąpiły pewne zmiany.
Największym pasażerskim portem lotniczym pozostaje dalej amerykański Atlanta-Hartsfield
(89,3 mln), ale na drugie miejsce awansował Pekin (73,9 mln), a na trzecie Chicago-O`Hare
(66,7 mln). Zajmujący dotychczas drugie miejsce port lotniczy Londyn-Heathrow obsłużył
65,9 mln, co przesunęło go na miejsce czwarte. Największym portem towarowym został
Hong Kong, który w ubiegłym roku obsłużył 4,2 mln ton osiągając 23,2% dynamikę wzrostu.
Na drugie miejsce przesunął się dotychczasowy lider amerykański Memphis (3,9 mln ton),
a pozostałe miejsca zajmują: Szanghaj (3,2 mln), Seul (2,7 mln) i Anchorage (2,6 mln).
Z trzydziestu największych portów pasażerskich trzynaście znajduje się na kontynencie
amerykańskim, dziewięć w Azji / Pacyfiku, siedem w Europie i jeden na Bliskim Wschodzie.
Spośród nich największą dynamikę wzrostu miały: Shanghaj (27,2%), Dżakarta (18,4%),
Dubaj (15,4%), Pekin (13%) i Singapur (13%), a spadków doświadczyły tylko dwa: Las
Vegas (-2,6%) i Londyn Heathrow (-0,2%). Natomiast pod względem tonażu obsłużonych
ładunków czternaście znajduje się w Azji, dziesięć w Ameryce Płn., pięć w Europie i jeden na
Bliskim Wschodzie. Spośród nich największą dynamikę wzrostu miały: chiński Shenzhen
(33,6%), amerykański Anchorage (33,1%), Taipei (30,1%) i Chicago (30%). W dłuższym,
pięcioletnim okresie czasowym największe wzrosty liczby pasażerów miały porty w: Pekinie,
Dubaju i Hong Kongu, a w ruchu towarowym: Hong Kong, Shanghaj, Dubaj i Pekin.
Natomiast największych spadków liczby obsłużonych pasażerów doznały: Chicago-O`Hare,
Los Angeles, Dallas/Fort Worth i Las Vegas.
Zwiększony ruch pasażerski i towarowych na świecie przełożył się na potrzebę wykonania
przez samoloty dużej liczby operacji startów i lądowań. Ogółem wykonano ich 70 mln, z tego
najwięcej w Ameryce Płn. (31 mln) i Europie (18 mln). Najwięcej operacji wykonanych było
w amerykańskich portach: Atlanta (950 tys.), Chicago (883 tys.), Dallas (652 tys.), Denver
(630 tys.) i Los Angeles (576 tys.). Należy nadmienić, że w rankingu portów pod względem
liczby wykonanych operacji siedem pierwszych miejsc zajmują porty amerykańskie,
a 20 z nich jest w pierwszej trzydziestce.
Atlanta i Hong Kong globalni liderzy
Największy pasażerski port lotniczy Atlanta - Hartsfield-Jackson jest portem bazowym
największych linii lotniczych świata Delta Air Lines (40% ruchu). W 2010 roku port obsłużył
89,3 mln pasażerów, 659 tys. ton ładunków i odbyło się 950 tys. operacji lotniczych. Linie
lotnicze operujące z portu w Atlancie realizowały rozkładowe rejsy na 243 kierunkach, z tego
72 w ruchu międzynarodowym do 45 krajów. Dominuje na nim ruch krajowy, którego udział
wynosi ponad 90%. Pod względem ruchu towarowego zajmuje 30. miejsce w świecie
i 9. miejsce w USA. Obecnie lotnisko jest w trakcie przebudowy, tak aby docelowo w 2015 r.
obsłużyć 120 mln pasażerów. Lotnisko w Atlancie posiada pięć równoległych dróg
startowych, o długości od 2,7 km do 3,6 km, na których w ciągu godziny może być
wykonanych 237 operacji startów i lądowania (mogą równocześnie lądować 3 samoloty).
Lotnisko zatrudnia 56 tys. osób, a jego całkowita powierzchnia wynosi 1,5 tys. hektarów.
Hong Kong International /HKG/ jest największym portem towarowym na świecie (4,2 mln
ton ładunków) i jedenastym pod względem wielkości ruchu pasażerskiego (50,4 mln
pasażerów). Jako duży port przesiadkowy (trzeci pod względem międzynarodowego ruchu
pasażerskiego) obsługuje regiony zamieszkiwane przez połowę ludności świata (w promieniu
pięciu godzin lotu). Port obsługuje 95 linii lotniczych, wykonujących regularne loty na 160
kierunkach, a jego największymi użytkownikami są chińscy przewoźnicy: Cathay Pacific
Airways i Dragonair, China Eastern Airlines, Hong Kong Airlines i Air Hong Kong Cargo.
Port został zaprojektowany przez brytyjskie biuro architektoniczne Normana Fostera i był
oddany do użytku w 1998 r. Został zbudowany na dużej sztucznej wyspie o powierzchni 12,5
km
2
,
powstałej po niwelacji dwóch przyległych wysp: Chek Lap Kok (3.02 km ²) i Lam Chau
(0,08 km ²). Budowa trwała sześć lat, a jej koszt wyniósł 20 mld dolarów. Lotnisko posiada
dwie równoległe drogi startowe o długości 3800 m i szerokości 60 m i dwa terminale,
z których największy T1 o powierzchni 570 tys. m
2
jest trzecim pod względem kubatury
obiektem tego typu na świecie. Został on wzniesiony w układzie pirsowym, co w przypadku
wzrostu ruchu, umożliwi jego dalszą rozbudowę. Terminale posiadają łącznie 70 „rękawów”,
z których pięć jest przystosowanych do obsługi samolotów Airbus A380. Na lotnisku są dwie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]