Podstawy cz 1 mocno okrojone, fizjologi stosowana
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
2009-12-29
Komórka
•
Najmniejajednotkatrukturalnażywego
organizmu zdolna do wykonywania podstawowych
cynnociżyciowych
•
bogatoelektrolitowy,wodnyrotwórbiałek,
wglowodanów,kwaównukleinowych,oddielony
odotoceniamieaninąoolipidów
•
Najbardiejprymitywneorganimybudowaneą1
komórki
•
Ciałodorołegocłowiekaawieraok.10
15
komórek
Elementykomórki
•
Jądro,awierające(prawiecały)materiał
genetyczny
•
Cytoplama(oddielonaodrodowikabłoną
komórkową)
- cytosol (macierz)
- organelle
- wtrtycytoplamatycne
BIOLOGICZNIECZYNNEZWIĄZKIUWLNINEZBŁON
BŁONY KOMÓRKI
•
Oddzielająrodowikazawierająceróżneubtratywróżnym
tżeniu
fosfatydylocholina
Inormatory I rzdu
Fosfolipaza A
2
Kwas arachidonowy
(teżzkwaówtłuzczowychdiacyloglicerolupożywienia)
•
Zapewniająelektywnąwymianubtratówmidzykomórkąi
otoczeniemorazmidzyróżnymikładnikamikomórki
Lipooksygenaza
(syntetazy, hydrolazy)
Cyklooksygenaza (COX1, COX2)
(syntetazy, hydrolazy)
•
Tworzągradientytżeniaróżnychjonówicząteczekmidzy
otoczeniemawntrzemkomórki
Eikosanoidy
Prostaglandyny
pobudzaniekurczyminigładkichmacicyprzewodu
pokarmowego, oddechowego,
naczyokrwiononychpobudzaniewydzielania
okużołądkowegoruchliwodplemników
•
Biorąudziałwodbiorzeiprzekazywaniuygnałówzapomocą
receptorów(glikoproteinglikolipidów)
Leukotrieny
Lipoksyny
kurczeminigładkich
głównieokrzeliinaczyokrwiononych
•
Przewodząpobudzeniaprzyużyciubiałekkanałowychipecjalnych
struktur ich otoczenia
EikoanoidywydotająizkomórkizapomocątranporterówbiałkowychKrótkicza
życia(ekundyminuty)DziałająnazaadzieautokryniilubparakryniiReceptorydla
eikoanoidów– wbłonachwikzocikomórek(wytpująjakobiałkaG– m.in. rola w
proceachzapalnych)orazwichjądrach(npreceptoryPPR– regulacja metabolizmu
tłuzczówarterioklerozacukrzycanowotwory)
Leczenietanówzapalnych– inhibitory COX = NLPZ (asp –blokowaniegłównieCOX1– konstytutywnej,
odpowiedzialnejzayntezPGpełniającychunkcjeizjologiczne)
•
ąbogatymrezerwuaremubtratówdoyntezywielubiologicznie
czynnychzwiązków
1
2009-12-29
Gładkaiateckaródplamatycna
LIZOSOMY -
rednicado1
m
m
unkcje*metabolizmtłuzczów
(wątroba – synteza lipoprotein,
w komórkach nadnercza, jajnika, jądra - hormony steroidowe)
synteza kwasu arachidonowego -> eikosanoidy
* detoksykacja szkodliwych metabolitów i ksenobiotyków
hydroksylacja, dealkilacja, dehalogenizacja,
utlenianie azotu ksenobiotyków, dołączanie grup hydroilnych
(siarczanowe, glukuronowe)
* gromadzenie i magazynowanie Ca
2+
(kalsekwestryna)
Błonakomórkowa*pompaprotonowa
(pH 5)
*
przepuzczalnadlaproduktówhydrolaz
Zawartod–hydrolazy : proteaza, fosfolipaza, lipaza triacyloglicerylowa,
glikozydaza, nukleaza, fosfataza, sulfataza
Funkcjatrawieniewewnątrzkomórkowe
gdybiałko
jetubikwitynowane1cząteczkąubikwitynygdyconajmniej4cząteczkamijet
niszczone w proteasomach.
PROTEASOMY
Proteasom
•
Komplekyenymatycnewytpującewcytosolu, na
powierchnibłoniateckiródplamatycnejiwjądre
komórkowym
•
Składaiok.30podjednotekbiałkowych
•
Komplektenmaaktywnodproteay
•
Rokładaneąbiałka,którewiąaneąconajmniej4
cąteckamiubikwityny
Wzytkieubtraty(wyjątekenzymdekarbokylazaornityny)
wymagająubikwitynizacji- warunek rozpoznania
przez kompleks regulatorowy proteasomu
Funkcjatrawieniebiałek(pozatrukturamibłoniatymi)
białka o nieprawidłowej konormacji lub uszkodzone
białka regulatorowe
niektóre białka antygenowe (np. wirusy)
białka w czasie głodzenia
Coidiejemakrocąteckaminieubikwitynowanymi,
takimijakHIV,prątkigrulicy,cąteckitokyn
niektórychbakterii?
2
2009-12-29
JĄDRO KOMÓRKOWE
Materiałgenetyczny99%
Otoczonejetpodwójnąwartwąoolipidową(otoczkajądrowa)wktórejznajdująipory
wobodnyprzepływcząteczekomaiedo40tyDa
Peroksysom - funkcje
•
Beta-okydacja(produkcjakwaów
tłucowychdwuwglowychragmentów,które
ąnatpnieprektałcanewacetylokoenzym A i
wykorytywanejakoródłoenergii
•
Detokykacjametabolitówikenobiotyków przez
ich utlenianie
BlazkajądrowailamentyporednietypVibiałkaglobularne
decydujeokztałciejądratabilizacjikomplekówporów
tabilizacjiwłókienekchromatyny
Jąderkaeuchromatyna(rozprozonykomplek
DN)heterochromatyna(zbita)ciałka
jądrowe
Macierzjądrowa=zrąbzbudowanyzilamentów
i ziarenek
Zewntrznabłonaotoczkijądrowejjetpokryta
ryboomamiiłączyizzortkąiateczką
ródplazmatyczną
50% etanolu wprowadzonego do organizmu utlenia
iwdużychperoksysomach komórek
wątrobowych
JĄDERKO
Włókienka
(
koocowe odcinki ptli chromatyny)
Ziarenka
(
prekursory rybosomów)
Białka
Mitochondrium - funkcje
•
Wytwarzanie i magazynowanie energii –
yntaaTPnajdujeiwwewntrnej
błonie
•
Regulacjapreżywaniakomórek– poprzez
uwalnianie cytochromu c do cytosolu,
aktywującekapay(proteinayrokładające
białkakomórki)iwywalanieapoptoy
•
Wytwaraniewolnychrodników
Miejsce syntezy prekursorów
rybosomów
Brak błony otaczającej
3
Karioplazma=cytoplazmajądrowa
2009-12-29
Cytoszkielet
•
Sytembiałkowychwłókienekimikrotubuli
(rurek),któreapewniająktałt,wewntrną
organiacjoraruchkomórekiruchw
komórkach
Cytoszkielet
•
Filamenty cienkie (filamenty aktynowe,
mikrofilamenty) –r.ok.6nm
•
Filamenty grube (miozynowe) –r.ok.15nm
•
Filamentyporednie–r.ok.10nm
•
Mikrotubule
Cykl komórkowy
cykl obejmujący podwojenie zawartości
komórki i podział komórki
Płuca -naczynie krwionośne
4
2009-12-29
Fazy cyklu komórkowego
Układ kontroli cyklu komórkowego
zapewnia
poprawny przebieg cyklu
komórkowego
, regulując zachodzące w
nim zdarzenia
kontrola sprawowana jest przez cyklicznie
aktywowane
kinazy białkowe (Cdk)
Punkt
kontrolny
W przeciwieństwie do Cdk, stężenie cyklin zmienia
się w czasie cyklu komórkowego
Uszkodzenie DNA a cykl
komórka nie może pozwolić, by mimo
uszkodzenia DNA doszło do podziału –
możliwość rozwoju nowotworów
na straży integralności DNA stoi białko
p53
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]