polish-015-Newsletter, ►Midrasz
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Page 1 of 8
15:18
Subject: KORZENIENO.15
2009
יאמ
27
יעיבר
וי
KORZENIE
NO. 15
Sivan 5769 | Maj 09
Rozmiar ma
znaczenie: Czas
by skupic sie na
liczebnosci
zydowskiego
narodu
Michael Freund
Dumne zycie Î
Parsza Emor
Rabin Eliahu
Birenbaum
Chag
Sameach
Tecza i
zjednoczenie
Rabin Yitzchak
Rapoport
Szawuot
Rabin Boaz Pash
Shavei Israel
Konwersja Rut
Tzivia Kusminsky
Rozmiar ma znaczenie: Czas by skupic sie na liczebnosci
zydowskiego narodu
Michael Freund
Organizacja Shavei Israel
King George 58, 4to piso
Heichal Shlom
Jerusalem 94262,
Israel
Ostatnio, dokladnie w czasie izraelskiego Dnia Pamieci O Holokauscie (Jom HaSzoa) w
prasie pojawila sie informacja, ktra przyprawila mnie o dreszcze.
Tel: +972
Fax: +972
Wniosku z raportu, autorstwa znanego specjalisty od demografii z Uniwersytetu
Hebrajskiego Sergio Della Pergola, mwia o tym, ze gdyby nie Holokaust, dzisiejsza
populacja Zydw na swiecie liczylaby 32 miliony zamiast 13.
Pergolla zauwazyl, ze ÐHolokaust ábyl smiertelnym uderzeniem, zwlaszcza dla Zydw
Wschodniej Europy, w zwiazku z ich mloda struktura wieku.Ñ Spowodowalo to
áznaczace dlugotrwale szkody demograficzne Ñ wykraczajace ádaleko poza to, co sie
nam wydajeÑ.
W istocie, jak wskazuje Della Pergola, procent Zydw w populacji swiata stopniowo
obniza sie. Podczas gdy w okresie poprzedzajacym Druga Wojne Swiatowa, na tysiac
osb populacji swiatowej przypadalo 8 Zydw, dzis dane te ksztaltuja sie na poziomie
2 Zydw na tysiac osb i liczba ta schodzi w dl.
Odwiedz nasza nowa
strone internetowa
www.shavei.org
Doniesienia te w odpowiednim czasie chlodno przypomnialy nam o niewyobrazalnym
zniszczeniu, jakiego dokonal Holokaust. Nie tylko zabral on szesc milionw osb,
zamordowanych przez Niemcw i ich kolaborantw, ale rwniez dzieci i prawnuki oraz
kolejnych potomkw tych szesciu milionw, na zawsze pozbawiajac zydowski nard
miliony nieocenionych dusz.
Contact us:
tzivia@shavei.org
27/05/2009
Sent:
Page 2 of 8
Innymi slowy, zakres zaglady zwieksza sie z czasem, staje sie coraz bardziej rozlegly i
niepojety.
Sprbujmy sobie przez chwile wyobrazic swiat, w ktrym liczebnosc dostatniej,
kwitnacej populacji zydowskiej, liczylaby dwa razy wiecej niz obecnie. Spolecznosc ta
nie musialaby stale mierzyc sie z demograficznymi zagrozeniami oraz tendencjami
asymilatorskimi.
Przewodniczacy:
Michael Freund
Rabin:
Eliahu Birnbaum
Rozwazmy przez moment kulturalne i duchowe bogactwo, jakie bylyby produktem
owej populacji, intelektualny i umyslowy wklad w ludzkosc, ktrego bysmy dokonali.
Dopiero wtedy uswiadomic mozna sobie zasieg tego, co zostalo stracone.
Vice-Dyrektor:
Edith Blaustein
Badania Della Pergoli stawiaja jednak, obok wszystkich pytan, áco jesliÑ, zdecydowanie
bardziej filozoficzne i teologiczne w swej naturze pytanie: Do jakiego stopnia ma to
znaczenie ilu Zydw zyje na swiecie?
Redaktorka wydania:
Tzivia Kusminsky
Tlumaczyla:
Daniela Malec
W tradycji naszej nigdy nie przywiazywalismy duzej wagi do rozmiaru i wymiarw
zydowskiego narodu. W ciagu ostatnich 2000 lat, zyjac na lasce innych, sklanialismy
sie ku temu, by centrum naszego zainteresowania byla raczej jakosc a nie ilosc.
Byc moze wlasnie dlatego wielu Zydw nie dostrzega lub minimalizuje waznosc
liczebnosci naszych dusz, argumentujac, ze znaczenie ma raczej skuteczna praca na
rzecz realizacji naszego przeznaczenia.
ìw sposb myslenia jest, w moim przekonaniu, produktem wygnania i tulaczki,
skupiajacych sie na przetrwaniu a nie na rozwoju i wzroscie. W procesie tym, traci sie
zdolnosc dostrzegania waznej roli, jaka liczba moze odgrywac i odgrywa, w zyciu
narodu.
Wrcmy do Biblii, na przyklad, gdzie demograficzna wielkosc jest wielokrotnie
podkreslana. W Ksiedze Bereszit, rozdzial 13, Bg zapewnia Abrahama, ze jego
potomstwo liczne bedzie jak ziarnka pylu na ziemi. Sredniowieczny komentator Î
Raszi- wyjasnia obietnice te w taki sposb: Podobnie jak nie da sie zliczyc pylu, tak
wasze nasienie bedzie poza mozliwoscia zliczenia.Ñ
Podobne gwarancje skladane byly rwniez praojcom Izaakowi I Jakubowi, a kiedy
Mojzesz zwraca sie do Izraela przez swa smiercia, on takze przepowiada, ze Bg
pomnozy ich átysiackrotnieÑ (Dwarim 1:10-11). Obietnica ta, jak pisze komentarz
Ha'emek Dawar, odnosi sie zarwno do ilosci jak i jakosci zydowskiego narodu.
Tymczasem, w okresie stuleci Diaspory, dajac sie na tym polu kolektywnie pokonac,
daleko odeszlismy od biblijnego podejscia do sprawy. Teraz jednak moze, nadszedl
wlasnie czas, by znw zaczac w ten sposb myslec. Rozmiar ma przeciez znaczenie,
czy to w koszykwce, biznesie czy polityce zagranicznej. Aby przyczynic sie do
pozytywnych zmian w swiecie i abysmy jako Zydzi mogli wypelnic nasza narodowa
misje, potrzebujemy znacznie wiekszego i zrznicowanego ludzkiego ázespoluÑ do
naszej dyspozycji.
Oznacza to, ze nie tylko mocno pracowac trzeba nad tym, by Zydzi pozostali Zydami,
ale musimy rwniez poszerzyc nasze horyzonty i szukac drg, dzieki ktrym
powiekszymy nasza liczebnosc.
Dobre miejsca, w ktrych mozna rozpoczac ten proces, sa spolecznosci potomkw
Zydw, majace historyczne powiazania z zydowskim narodem, obecnie
zainteresowane powrotem do naszego narodu. Bnei Menasze z plnocno-wschodnich
Indii, bedacy potomkami zaginionego ludu Izraela, Bnei Anusim z Hiszpanii, Portugalii
i Poludniowej Ameryki (co do ktrych historycy odnosza sie uzywajac ponizajacego
terminu áMaranosÑ), áUkryci ZydziÑ Polski, potomkowie Zydw ocalalych z Holokaustu
Î to tylko niektre z tych miejsc.
W wyniku nie swojej winy, przodkowie tych ludzi sila zostali zabrani zydowskiemu
ludowi i winni jestesmy im i ich potomkom wsparcie i powitanie ich z powrotem w
naszym domu. Nie tylko naprawimy w ten sposb historyczna niesprawiedliwosc, ale i
wzmocnimy nas samych liczebnie i duchowo.
27/05/2009
Page 3 of 8
Jesli wciaz nie jestescie przeklinani o waznosci liczb, rozwazcie ponizsze dane. W swej
ksiazce áHistoria ZydwÑ Paul Johnson zauwaza, ze podczas panowania Heroda na
swiecie zylo osiem milionw Zydw, stanowiac 10 procent mieszkancw rzymskiego
imperium. W tym samym czasie, wedlug spisu ludnosci przeprowadzonego w Chinach
za czasw dynastii Han, w kraju tym zylo 57.7 Chinczykw, innymi slowy na siedmiu
Chinczykw na swiecie przypadal jeden Zyd.
2000 lat pzniej, w obecnych czasach, proporcja ta zmienila sie znacznie. Podczas gdy
Chinczycy prbuja ograniczyc wlasny przyrost naturalny do 1.1 biliona, Zydzi
desperacyjnie poszukuja drg by utrzymac wlasne 13 milionw.
Nie jestesmy prawdopodobnie w stanie konkurowac z demograficznymi osiagnieciami
Chin, mozemy jednak i powinnismy szukac nowych mozliwosci wzrostu. Wymagaja
tego nasze niepewne panstwo i zagrozenia, jakim stawiac czola musimy w Kraju i za
granica.
abyprzeczytaccalyartykul,kliknijtutaj
Dumne zycie Î Parsza Emor
Rabin Eliahu Birenbaum
Parsza ta uczy nas recepty na posiadanie nadziei i unikniecie poddania sie rutynie.
Kazda osoba z ludu Izraela zobowiazana jest do odliczania czterdziestu dziewieciu dni
pomiedzy Pesach a Szawuot. W Szawuot ma isc do Swiatyni i zlozyc ofiare Bikurim.
Liczenie omeru, trwajace siedem tygodni pomiedzy Pesach i Szawuot, posiada
praktyczne znaczenie, zwiazane z rolnictwem: koniec sidmego tygodnia zbiega sie z
czasem zniw i dlatego wlasnie przynosi sie w Szawuot pierwsze owoce, ábikurimÑ, do
Swiatyni. Z drugiej strony liczenie omeru odmierza czas od wyjscia z Egiptu do
otrzymania Tory: sfirat ha omer jest, w konsekwencji, symbolem nieuniknionego
procesu posredniczacego miedzy wolnoscia fizyczna a duchowa.
Na podstawie tekstu uczymy sie, ze duchowe wybawienie nie moze byc
natychmiastowe; minac musi czterdziesci dziewiec dni, aby jego zastosowanie stalo
sie oczywiste. Nard nie moze istniec bez kulturalnej tozsamosci, bez praw
moralnych, nakazw, norm, bez kolektywnej swiadomosci; elementy te nie sa jedynie
towarzyszacymi fizycznej wolnosci, sa jej niezbedna potrzeba.
Wybawienie symbolizowane jest w naszych czasach przez nadejscie Mesjasza, jest to
staly cel, jaki mamy osiagnac, proces ktry musi zostac zakonczony. Jak mwi Rabin
Charlap, ánadzieja zwiazana z nadejsciem mesjasza wazniejsza jest od samego jego
nadejsciaÑ. Wybawienie tworzone jest, przede wszystkim, zgodnie z sila wiary
kierujacej naszym zachowaniem.
Liczenie omeru, i nasze oczekiwanie na wybawienie, to symbole kierujace czlowiekiem
na drodze jego fizycznego i duchowego zycia. Zyd musi zyc dumnie, patrzac w
przyszlosc. Religijny obowiazek odliczania kazdego dnia podczas okresu siedmiu
tygodni uczy nas o potrzebie posiadania takiego wlasnie podejscia. Zarliwa nadzieja
na nadejscie Mesjasza jest elementem manifestujacym nasza perspektywe odnosnie
przyszlosci naszego narodu i przyszlosci calej ludzkosci.
abyprzeczytaccalyartykul,kliknijtutaj
Tecza i zjednoczenie
Rabin Yitzchak Rapoport
Jednym z glwnych przeslan swieta Szawuot jest zjednoczenie. Jak wszyscy wiedza, w
Szawuot B-g ázszedlÑ na gre Synaj i dal Tore Izraelowi.
Opisujac przybycie narodu pod gre Synaj, Tora mwi: áWyruszyli z Refidim i rozbili
obz na pustyni.... Izrael obozowal tam naprzeciw gryÑ (Ks. Wyjscia 19:2).
Raszi zauwaza, ze w wersecie tym, raz uzyta jest liczba mnoga (áwyruszyliÑ i ározbili
27/05/2009
Page 4 of 8
obzÑ), a raz liczba pojedyncza (áobozowalÑ) i pisze: áKiedy przybyli pod Synaj, byli
jak jeden czlowiek z jednym sercem. Tym rznilo sie przybycie Izraela pod gore Synaj
od przybycia w kazde inne miejsc Î wtedy zawsze przybywali klcac sie.Ñ Innymi
slowami, Raszi mwi, ze tylko pod Synajem udalo sie naszym przodkom zjednoczyc.
A wiec na pytanie áco bylo potrzebne naszym przodkom jako przygotowanie do
przyjecia Tory?Ñ Î odpowiedz bedzie jednoznaczna: pojednanie.
W Torze zawarta jest takze inna opowiesc o pojednaniu majacym miejsce w tym
samym okresie roku, co Szawuot Î jest to opowiesc o potopie. Tora tak mwi o koncu
potopu: áW drugim miesiacu, siedemnastego dnia miesiaca, ziemia calkiem
wyschlaÑ (Ks. Rodzaju 8:14). Siedemnasty dzien drugiego miesiaca ( Ijar ) to wlasnie
dzisiaj (gdy pisze ten artykul, tzn. 11 maj 2009).
Jest to bardzo wazny dzien Î rocznica (w zasadzie dzien przed rocznica) najstarszego
paktu pomiedzy B-giem a czlowiekiem Î pakt, ktry B-g zawarl z Noachem. Tora
mwi, po raz pierwszy uzywajac slowo ábritÑ Î pakt: áI powiedzial B-g do Noacha i do
jego synw, [ktrzy byli] z nim: Ja ustanawiam Moje przymierze z wami i z waszym
potomstwem po was..... nie bedzie wiecej zgladzone cale stworzenie przez wody
potopu; nie bedzie wiecej potopu na zniszczenie ziemi.Ñ
Dziwny jest jednak znak tego przymierza.
W Torze napisane jest: áI powiedzial B-g: To jest znak przymierza, ktry ja daje, na
pokolenia [i] na wieki, [przymierza] pomiedzy Mna a wami i pomiedzy wszystkimi
zywymi stworzeniami, ktre sa z wami. Polozylem Moja tecze na obloku i bedzie
znakiem przymierza pomiedzy Mna a ziemia. Gdy umieszcze oblok nad ziemia Î tecza
bedzie widoczna na obloku. Wspomne Moje przymierze, ktre jest pomiedzy Mna a
wami, i wszystkimi zywymi stworzeniami, wszelkim cialem Î i nie bedzie wiecej wd
na potop, na zniszczenie wszelkiego stworzenia.Ñ Jak zrozumiec ten znak przymierza?
W jakim sensie tecza pokazuje albo potwierdza, ze B-g nie zesle wiecej potopu na
swiat? By znalezc odpowiedz, komentatorzy Tory dazyli do tego, by odnalezc glebsze
znaczenie symbolu teczy. Podsumowanie rznych podejsc znajdujemy w komentarzu
Rabina Samsona Raphaela Hirscha (Niemcy; 1808-1888 r.). Rabin Hirsch pisze, ze
ksztalt teczy jest dwuznaczny. Z jednej strony jako polaczenie miedzy niebem a
ziemia, jest symbolem harmonii. Z drugiej strony ksztalt teczy przypomina bron Î luk
Î ktry ábroniÑ ludzkosc przed Niebem/B-giem. To drugie tlumaczenie jest ciezkie do
zrozumienia. Jak mozna powiedziec ze ludzkosc ma sie bronic przed B-giem (uchowaj
nas B-ze od poganskich mysli) ?!
Ksiega Ozeasza 4:17 mwi: áEfraim z bozkami zwiazal sie przyjaznia, zostaw go!Ñ. Na
doslownym poziomie zrozumienia wersetu, prorok Ozeasz mwi, ze 10 posrd 12
plemion jest tak oddanych balwochwalstwu, ze nie ma po co ich ganic. Midrasz
(Bereszit Raba 38) laczy jednak ten werset z innym przeslaniem:
áWielka jest wartosc harmonii pomiedzy ludzmi, bo jesli jest miedzy nimi harmonia, to
nawet jesli sluza bozkom, to wtedy nawet B-g, tak jakby, nie moze im nic zrobic. Ale
jesli oni sa podzieleni miedzy soba Î co wtedy jest napisane? áIch serce jest
podzielone, teraz poniosa kareÑ (Ks. Ozeasza 10:2).Ñ
Kiedy nard zydowski jest polaczony jednym sercem i zyje w harmonii Î to wtedy ta
harmonia funkcjonuje jako luk ktry nas ábroniÑ przed gniewem B-ga, nawet jesli
mielibysmy wiele innych brakw. Jesli nie ma harmonii, z drugiej strony, wtedy kazdy
stoi sam i sam musi zniesc gniew B-ga. Cos podobnego widzielismy powyzej Î
wylacznie kiedy nard zydowski byl jak ájeden czlowiek z jednym sercemÑ, godny byl
otrzymania Tory i zawarcia wiecznego przymierza z B-giem.
Tecza jako symbol pojednania bardzo ladnie pasuje do faktu, iz swiatlo musi sie
skladac ze wszystkich siedmiu skladowych kolorw teczy Î od czerwonego do
fioletowego Î aby byc prawdziwym swiatlem. Tylko jesli wszystkie kolory sa
zjednoczone, istnieje prawdziwe swiatlo Î tylko, jesli wszyscy Zydzi zyja w harmonii
pomiedzy soba, istnieje mozliwosc otrzymania Tory oraz nawet ochrony przed
gniewem B-ga ( w wypadku, kiedy nie bedziemy Tory tak bardzo dobrze
przestrzegac ).
27/05/2009
Page 5 of 8
Niech bedzie wola B-ga, by udalo nam sie taka harmonie osiagnac. Amen.
Rabin Icchak Rapoport
Gmina Wyznaniowa Zydowska we Wroclawiu
abyprzeczytaccalyartykul,kliknijtutaj
Szawuot
Rabin Boaz Pash
Tora opowiada nam o przybyciu Izraela na Gre Synaj:
áÈi obozowal tam Izrael naprzeciw gryÑ. (Szmot 19:2)
Raszi podkresla jednosc ludu Izraela w tym czasie:
áIzrael obozowal tam Î Jak jedna osoba, o jednym sercu (umysle). Podczas gdy we
wszystkich innych obozowiskach panowal podzialy i kltnie.Ñ
Rabin Josef Nechamja Kornicer stawia pytanie, dlaczego Raszi podkresla, ze áwe
wszystkich innych obozowiskach panowal podzialy i kltnieÑ? Czy nie wystarczylo
powiedziec, ze obozowanie naprzeciw gry Synaj bylo áJak jedna osoba, o jednym
sercuÑ?
Rabin Kornicer odpowiada: Raszi chcial powiedziec w ten sposb, ze rznice pomiedzy
ludzmi i rznorodnymi grupami o wielu opiniach sa dobre, a antytezy sa plodne.
Jednak dzieje sie tak tylko wtedy, gdy wystepuja one w sytuacji pelnej milosci i
poczucia jednosci. Raszi wyjasnia wiec, ze w innych obozowiskach rznice
zaowocowaly kltniami i podzialami, ktre uniemozliwily im otrzymanie Tory. Dopiero
po dotarciu do gry Synaj, napisane jest áWajichanÑ, wyrazone w liczbie pojedynczej Î
áJak jedna osoba, o jednym sercuÑ, dopiero wtedy mogli oni otrzymac Tore.
Nastepnie Rabin Kornicer stawia pytanie Î na czym polegala ta przemiana? Co zblizylo
Izraelitw przy grze Synaj? Co przyczynilo sie do zjednoczenia podzielonych grup
ludzi? Co sprawilo, ze zachowujac istniejace miedzy soba rznice, zjednoczyli sie oni
w swych umyslach i sercach?
W imieniu swego ojca, na pytanie to odpowiada Rabin Akiwa Kornicer: stan podzialu
pomiedzy ludzmi jest konsekwencja poczucia dumy i poczucia wyzszosci. Istnieja dwa
rodzaje sporw, dobre i zle. Jesli spr prowadzony jest Leszem Szamaim (w imie
Niebios), altruistycznie, jest to spr dobry, natomiast taki, ktry prowadzony jest
Szelo Leszem Szamaim (nie w imie Niebios), jest to spr zly. Jak napisane jest w
Misznie, Awot (5:17) : áKazdy spr, ktry prowadzony jest przez wzglad na Niebiosa,
posiada trwala wartosc, ten, ktry nie jest prowadzony przez wzglad na Niebiosa, nie
posiada trwalej wartosci. Ktry spr, byl sporem przez wzglad na Niebiosa? Ten Hilela
i Szamai. A ktry nie byl? Ten Koracha i jego towarzystwa.Ñ
Co stanowi o tym, czy Machloket jest Leszem Szamaim, przez wzglad na Niebiosa, a
co stanowi przeciwnie? Zalezy to od tego, czy spr ten ma podloze ideowe czy
prywatne. W momencie, w ktrym Machloket staje sie prywatnym sporem, staje sie
rwniez zlym Machloket.
Co sprawia, ze Machloket staje sie prywatna a nie czysto ideowa? R. Akiwa odpowiada
Î duma, pycha, poczucie waznosci. Przeksztalcaja one konstruktywna i plodna
dyskusje pomiedzy ideami, w prywatna rozgrywke, ktra dzieli serca i niszczy obie
strony sporu.
Z tego powodu wazne bylo wiec, ze obz rozstawiony zostal ánaprzeciw gryÑ, jako, ze
gra miala ludzi czegos nauczyc. Czegos, co ich zjednoczy i da im w ten sposb
mozliwosc otrzymania Tory.
Dlaczego wlasnie Gra Synaj wybrana zostala jako miejsce nadania Tory? Znana jest
odpowiedz na to pytanie Î
áBar Kapara przedstawil sprawe w ten sposb: Jakie jest znaczenie wersetu, áczemu,
27/05/2009
[ Pobierz całość w formacie PDF ]