Pomerania Kwiecien 2014, Pomerania – miesięcznik społeczno-kulturalny
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Medalistka z Kaszubs. 59Społecznykapitał wsis. 3Dzéń JednotëKaszëbóws. 7Pòmión niese tã wiesc wszëtczim,Że Król z grobù wëszedł cało.Pòjąc nie chce rozëm lëdzczi,Co pò prôwdze tej sã stało.E. Prëczkòwsczi „Zwònë biją”Z leżnoscë Jastrów żëczimë najim Czëtińcóm,żebë dzéń w dzéń doswiôdcziwelë miłotë Zmartwëchwstałégò Christusa– miłotë tak mòcny, że rozmieje skrëszëc nawetka nôcwiardszé serca,i tak wiôldżi, że nie dô sã ji òbjimnąc lëdzczim rozëmã.Kaszëbskò-Pòmòrsczé Zrzeszenié,Redakcjowé Kòlegium i redakcjô miesãcznika „Pomerania”Z okazji świąt Zmartwychwstania Pańskiego życzymy naszym Czytelnikom,żeby każdego dnia doświadczali miłości Zmartwychwstałego Chrystusa– miłości tak silnej, że potrafi skruszyć nawet najtwardsze serca,i tak wielkiej, że nie da się jej objąć ludzkim rozumem.Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie,Kolegium Redakcyjne i redakcja miesięcznika „Pomerania”Fot. © Pkruger | Dreamstime.comNumer wydano dzięki dotacji Ministra Administracji i Cyfryzacjioraz Samorządu Województwa Pomorskiego.W NUMERZE:3 O kapitale, zaufaniu i huśtawce bez atestuPiotr Dziekanowski7 Serakòjce z rekòrdãDM9 Atom bliżej PomorzaSławomir Lewandowski10 Czy Trójmiasto potrzebuje drugiego lotniska?Sławomir Lewandowski12 Nié leno dlô szkólnëchDariusz Majkòwsczi14 Jak to biwało... krótkò pò II wòjnieSłôwk Fòrmella16 Siedemnaście pieśni DiscantusaPrzemysław Stanisławski17 Gdyńskie tropy Lecha BądkowskiegoAndrzej Busler19 Państwo za wszystko zapłaci?Stanisław Salmonowicz21 Czy będzie wodewil po kaszubsku?Z Celiną Muzą rozmawia Stanisław Janke23 Kaszubski kamień dla Maksymiliana (część 1)Halina Słojewska-Kołodziej26 Zelintowy kamieńJerzy Samp28 Kwestia kaszubska w 1922 rokuBogusław Breza30 WyprowadzkaKazimierz Ostrowski30 WëcygnieniéTłóm. Marika Jelińskô32 Ùczba 32. Stolëca BëlôkówRóman Drzéżdżón, Danuta Pioch34 Gdańsk i jego OsiekMarta SzagżdowiczI–VIII NAJÔ ÙCZBA35 Z drugiej ręki36 Listy37 Gwynedd – ziemia Wenedów (część 17)Jacek Borkowicz38 Kaszëbsczé dobiwcziMaya Gielniak, tłóm. Danuta Pioch40 Ùtwórca wirtualnëch swiatówZ Karolã Wicherã gôdô Matéùsz Bùllmann42 Nie tylko listów żal...Maria Pająkowska-Kensik43 Wiérztë. Jaromira Labùdda44 Òsoblëwi kòncertLucyna Reiter-Szczigeł45 Jałmużna w kartuskich konwentachJerzy Nacel45 Pôłniczi do pôłniôrd46 Wiérzta dlô drëchaRoman Robaczewski, tłóm. Hana Makùrôt48 Białczi w piesniTómk Fópka50 Cuda i smaki regionuZ Beatą Waśniewską rozmawia Jost Jarwardt53 Lektury59 Strzébrznô mscëszewiónkaZ Angeliką Cëchòcką gôdô Tatiana Slowi62 Klëka67 Je to fëjno radnym bëc!Tómk Fópka68 Pëlckòwskô kómkaRómk DrzéżdżónkPOMERANIAŁŻËKWIAT 2014Od redaktoraZ inicjatywy Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowegow kilkunastu wsiach na Pomorzu zbadano poziom ka-pitału społecznego. Wyniki są zaskakujące. Socjolodzyobalają wiele stereotypów – okazuje się m.in., że niema związku między owym kapitałem a subregionamiukształtowanymi geograficznie czy kulturowo. Spo-łeczności głęboko zakorzenione na Kaszubach czy Ko-ciewiu nie wypadły w badaniach lepiej niż na przykładpopegeerowskie Angowice. Wszędzie widoczny jestprzede wszystkim brak zaufania do instytucji państwa i do organizacji po-zarządowych. Zachęcamy Czytelników do zapoznania się z zapisem debaty,która odbyła się 6 marca na Uniwersytecie Gdańskim i stanowiła swoistepodsumowanie badań pomorskich socjologów.Ważnym elementem kapitału społecznego w naszym regionie są młodziaktywni ludzie, osiągający sukcesy i dumni ze swego pochodzenia. Do nichz pewnością możemy zaliczyć Angelikę Cichocką, która podczas niedawnychsopockich Halowych Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce została wicemi-strzynią globu w biegu na 800 m. Ta sympatyczna dziewczyna pochodzącaz Mściszewic nie wstydzi się pozować do zdjęć z czarno-żółtą flagą i mówićpo kaszubsku. Wzięła m.in. udział w kampanii społecznej Kaszubskie Bajaniai czytała dzieciom utwórSzczëka i òkùnkautorstwa Alojzego Nagla. Oby stałasię przykładem dla wielu młodych (i nie tylko) Pomorzan.ADRES REDAKCJI80-837 Gdańskul. Straganiarska 20–23tel. 58 301 90 16, 58 301 27 31e-mail: red.pomerania@wp.plREDAKTOR NACZELNYDariusz MajkowskiBogumiła CirockaZASTĘPCZYNI RED. NACZ.ZESPÓŁ REDAKCYJNYDanuta Pioch (Najô Ùczba)(WSPÓŁPRACOWNICY)KOLEGIUM REDAKCYJNEEdmund Szczesiak(przewodniczący kolegium)Andrzej BuslerRoman DrzeżdżonPiotr DziekanowskiAleksander GoskStanisław JankeWiktor PeplińskiBogdan WiśniewskiTomasz Żuroch-PiechowskiDariuszMajkowskiTŁUMACZENIANA JĘZYK KASZUBSKIMarika JelińskaHanna MakuratDanuta PiochKarolina SerkowskaPRENUMERATAPomerania z dostawą do domu!Koszt prenumeraty rocznej krajowej z bezpłatną dostawą do domu: 55 zł. W przypadku prenumeratyzagranicznej: 150 zł. Podane ceny są cenami brutto i uwzględniają 5% VAT.Zamawiający roczną prenumeratę obejmującą co najmniej 6 miesięcy 2014 roku otrzymająjedną z atrakcyjnych książek.Lista pozycji do wyboru jest dostępna na stronie www.miesiecznikpomerania.pl/kontakt/prenumerataKsiążki wyślemy we wrześniu 2014 roku.Aby zamówić roczną prenumeratę, należy• dokonać wpłaty na konto: PKO BP S.A. 28 1020 1811 0000 0302 0129 35 13, ZG ZKP, ul. Straganiarska20–23, 80-837 Gdańsk, podając imię i nazwisko (lub nazwę jednostki zamawiającej) oraz dokładnyadres• zamówić w Biurze ZG ZKP, tel. 58 301 90 16, 58 301 27 31, e-mail: red.pomerania@wp.pl• Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: zamówienia na prenumeratę (...) można składać bez-pośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować naadres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Infolinią Prenumeraty pod numerem:22 693 70 00 – czynna w dni robocze w godzinach 7–17. Koszt połączenia wg taryfy operatora.Angelika CichockaFot. Aleksandra Szmigiel-WiśniewskaFOT. NA OKŁADCEZarząd GłównyZrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego80-837 Gdańskul. Straganiarska 20–23DRUKARNIA WLRedakcja zastrzega sobie prawoskracania i redagowania artykułóworaz zmiany tytułów.Za pisownię w tekstach w języku kaszubskim,zgodną z obowiązującymi zasadami,odpowiadają autorzy i tłumacze.Redakcja nie ponosi odpowiedzialnościza treść ogłoszeń i reklam.Wszystkie materiały objęte sąprawem autorskim.WYDAWCADRUK2POMERANIAKWIECIEŃ 2014SPOŁECZEŃSTWOO kapitale, zaufaniui huśtawce bez atestuPrzekonanie o niemożności wydobycia się z popegeerowskiej czarnej dziury z jednej strony,a z drugiej to o twórczym raju społeczności zakorzenionych na Kaszubach i Kociewiu – oba sądytrzeba odłożyć do lamusa, wsłuchując się w wyniki ubiegłorocznych badań socjologicznychpoświęconych kapitałowi społecznemu pomorskiej wsi.PIOTR DZIEKANOWSKIWiosną i latem ubiegłego roku ankiete-rzy, głównie studenci klubu Pomorania,pojechali do kilkunastu pomorskich wsi.Poza Angowicami w powiecie chojnic-kim, pozostałe liczą co najmniej 1000mieszkańców, większość to stolice gmin.W każdej ankieterzy odwiedzili po kil-kadziesiąt rodzin, pytając m.in. o więzispołeczne, relacje z ludnością napływo-wą, stosunek do władz różnych szczebli,uczestnictwo w życiu społeczności. Ba-daniem objęto Angowice, Linię, Baninoi Wierzchucino.Chcieliśmy dokonać takiego oglądunaszych wsi, aby się przekonać, czy rze-czywiście czynniki historyczno-kulturowezwiązane m.in. z powojenną socjogenezą,z napływem ludzi z różnych stron czy urba-nizacją wpływają i w jakim stopniu na ka-pitał społeczny. Paradoksalnie okazało się,że wieś pomorska jest bardzo zróżnicowa-na, choć z drugiej strony w wielu aspektachposzczególne wsie są do siebie podobne– mówi prof. Cezary Obracht-Prondzyński,który razem z dr. hab. Wojciechem Knie-ciem i dr. Wojciechem Goszczyńskim(obydwaj z Instytutu Socjologii UMKw Toruniu) zajmował się projektem.Kapitał społeczny badaliśmy pod róż-nym kątem, tworząc specjalną matrycę.W trakcie badań obserwowaliśmy takiemiejscowości, gdzie napływowi mieszkań-cy ze swoim kapitałem społecznym i eko-nomicznym przyczyniają się do rozwojuwsi. Ale też i takie, w których obok siebieMiejscowości, w których przeprowadzono badania. Przyg. K. Rolbieckiżyją zamknięte społeczności. Np. Angowi-ce dobraliśmy celowo jako wieś, która makłopoty, to znaczy „powinna” mieć kłopoty– popegeerowska, swego czasu z problema-mi ekonomicznymi i społecznymi. Tym-czasem sytuacja nas zaskoczyła. Okazałosię, że problemy, o jakich wspomniałem,spowodowały silne skupienie się mieszkań-ców, wieś się zintegrowała. Mieszkańcy za-łożyli stowarzyszenie, dostali mikrogrant.Choć z drugiej strony ta silna solidarnośćma bardzo zamknięty charakter. Znamien-ne, że to wieś bez płotów, które rzeczywi-ście odgradzałyby od siebie sąsiadów, toznaczy wysokich, przez które nic nie wi-dać. Z kolei we wsiach znajdujących sięw obrębie oddziaływania metropolii, naprzykład w Baninie, takie stoją. Ta drugaodznacza się silnymi podziałami na zasie-działych i nowych mieszkańców – mówidr W. Goszczyński.Badania, których koordynatorembył Kaszubski Uniwersytet Ludowy,pokazały też, że Pomorzanie odno-szą się nieufnie nie tylko do instytucjipaństwowych, ale i ponadlokalnychorganizacji pozarządowych. Nie najle-piej jest też u nas z zaangażowaniemw życie społeczne, nie mówiąc o umie-jętności prowadzenia sporów. 6 marcana Uniwersytecie Gdańskim odbyło siępubliczne podsumowanie badań i de-bata nad ich wynikami. Na następnychstronach szeroko relacjonujemy debatę.POMERANIAŁŻËKWIAT 20143
[ Pobierz całość w formacie PDF ]