...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Podjęcie lub kontynuacja zatrudnienia w okresie urlopu wychowawczego a utrata prawa do dodatku z tytułu opiekinad dzieckiemWyrokNaczelnego Sądu Administracyjnegoz dnia 25 marca 2011 r.I OSK 2066/10Teza1. Przepis art. 10 ust. 5 pkt 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006r. Nr 139, poz. 992 ze zm.) formułuje przesłankę negatywną, której zaistnienie pozbawia osobę, która podjęła lubkontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, uprawnienia do nabycia czy dalszego pobierania dodatku ztytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego. Przesłanka ta nie dotyczy takich tylkoprzypadków, gdy podjęcie lub kontynuowanie zatrudnienia, czy innej pracy zarobkowej w ogóle wykluczasprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem przez cały okres korzystania z urlopu wychowawczego. W sytuacjitrwałego zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem pracodawca ma uprawnienie do odwołaniapracownika z urlopu wychowawczego.2. Ocena co do możliwości sprawowania przez pracownika osobistej opieki nad dzieckiem w rozumieniu art. 10ust. 5 pkt 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych musi odnosić się do czasu podjętej pracy, a nie do całego okresuurlopu wychowawczego.3. Istotą osobistej opieki nad dzieckiem jest to, że dla osoby korzystającej z urlopu wychowawczegozasadniczym, stałym i codziennym obowiązkiem jest zapewnienie dziecku niezbędnych środków bezpieczeństwa,utrzymania, rozwoju i wychowania i to w takim zakresie, w jakim równoczesne sprawowanie opieki przez inneosoby jest zbędne. W rozliczeniu dobowym sprawowanej opieki mogą istnieć przerwy w kontakcie dziecka zrodzicem (zakupy, wizyty lekarskie, kontakty z dziadkami), sytuacji takich nie można jednak porównywać zprzerwami spowodowanymi zatrudnieniem.---LegalisUstawa o świadczeniach rodzinnych, Art. 10 ust. 5 pkt 3Kodeks pracy, Art. 186[2] § 1, Art. 186[2] § 2Numer 348757Skład sąduMałgorzata Borowiec (przewodniczący)Marzenna Linska - Wawrzon (sprawozdawca)Wojciech ChróścielewskiSentencjaNaczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2011 r. na rozprawie w IzbieOgólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi zdnia 23 września 2010 r. sygn. akt II SA/ŁD 807/10 w sprawie ze skargi M. W. na decyzję SamorządowegoKolegium Odwoławczego w S. z dnia (...) czerwca 2010 r. nr (...) w przedmiocie dodatku do zasiłku rodzinnegooddala skargę kasacyjną.UzasadnienieWyrokiem z dnia 23 września 2010 r. o sygnaturze II SA/ŁD 807/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzioddalił skargę M. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia (...) czerwca 2010 r. wprzedmiocie dodatku do zasiłku rodzinnego.Wyrok powyższy został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym:Decyzją z dnia (...) kwietnia 2010 roku Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S., działając zupoważnienia Prezydenta Miasta Skierniewice, zmienił własną decyzję z dnia (...) października 2009 roku, którawcześniej została zmieniona decyzją z dnia (...) stycznia 2010 roku w sprawie przyznania M. W. prawa doświadczeń rodzinnych, w części dotyczącej okresu pobierania świadczeń rodzinnych w ten sposób, że ustalono, iżdodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,przyznany na R. W. przysługuje od dnia 1 listopada 2009 roku do dnia 3 stycznia 2010 roku.W uzasadnieniu decyzji z (...) kwietnia 2010 r. organ pierwszej instancji wskazał, że M. W. poinformowała organ opodjęciu przez nią na 1/2 etatu zatrudnienia, które nie będzie kolidowało w opiece nad dzieckiem, z uwagi namożliwość w każdej chwili kontaktu z dzieckiem w czasie wykonywanej pracy. Zdaniem organu rodzaj podjętejprzez zainteresowaną aktywności zawodowej spowodował, że nie sprawuje ona osobistej opieki nad dzieckiem. Zustaleń dokonanych przez organ pierwszej instancji wynika, że zainteresowana podjęła pracę na stanowiskusekretarki w wymiarze 1/2 etatu, świadcząc pracę w siedzibie pracodawcy w godz. 8.00 - 12.00, nie mając w tymczasie kontaktu z dzieckiem, a zatem nie wykonując wobec dziecka żadnych czynności o charakterzeopiekuńczym. Powyższe okoliczności wyłączają możliwość korzystania z dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułuopieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, stosownie do art. 10 ust. 5 pkt 3 ustawy oświadczeniach rodzinnych. Wskazany przepis wprawdzie nie zawiera bezwzględnego zakazu wykonywaniazatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, jednakże bezwzględnymwarunkiem zachowania prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresiekorzystania z urlopu wychowawczego jest, aby podjęty przez osobę rodzaj aktywności zawodowej w dalszymciągu umożliwiał sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem.Odwołanie od powyższej decyzji złożyła M. W. wnosząc o jej uchylenie z uwagi na: 1) naruszenie art. 7, art. 77 §1 i art. 107 § 3 KPA - poprzez niedostateczne wyjaśnienie stanu faktycznego, cząstkowe jedynie zgromadzeniemateriału dowodowego w sprawie i nieprzedstawienie w zaskarżonej decyzji faktów, które legły u podstawprzyjęcia, że zainteresowana nie jest w stanie sprawować opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopuwychowawczego, 2) oraz na naruszenie art. 10 ust. 5 pkt 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych, poprzez jegowadliwą wykładnię i nieprawidłowe zastosowanie.Zainteresowana wskazała m. in. że organ pierwszej instancji dopuścił się w postępowaniu naruszenia prawamaterialnego, ponieważ przyjął, że dla pozbawienia matki świadczenia wystarczy, by podjęła ona jakiekolwiekzatrudnienie na podstawie umowy o pracę. Zdaniem odwołującej się organ pominął także końcową częśćprzepisu art. 10 ust. 5 pkt 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych, zawężając jego zastosowanie tylko do czasufaktycznego wykonywania pracy, a nie do realnej możliwości sprawowania opieki nad dzieckiem w całym okresieurlopu wychowawczego, jak też nie uwzględnił intencji ustawodawcy towarzyszącej zmianie treści powołanegoprzepisu, które to zmiany miały na celu poprawę możliwości integracji na rynku pracy kobiet wychowującychdzieci, jak też poprawy ich niełatwej często sytuacji ekonomicznej. Ponadto, zdaniem skarżącej, wskazany przepisart. 10 ust. 5 pkt 3 jest wyjątkiem od zasady udzielania pomocy matce znajdującej się w trudnej sytuacjimajątkowej i życiowej, a także sankcją polegająca na odebraniu pobieranego świadczenia, zatem należy gointerpretować ściśle. W ocenie odwołującej się organ pierwszej instancji nie wyjaśnił ponadto wszystkichokoliczności sprawy związanych z podjętą pracą takich jak: charakter podjętej pracy, jej wymiar, sposóbwykonywania, odległość miejsca pracy od miejsca zamieszkania, zaangażowanie czasowe w wykonywaniezadań, a więc okoliczności rzutujących na realną możliwość kontynuowania osobistego sprawowania opieki naddzieckiem w okresie urlopu wychowawczego.Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S., decyzją z dnia (...) czerwca 2010 r. utrzymało w mocy zaskarżonądecyzję.W uzasadnieniu Kolegium wyjaśniło, że z przedłożonych w rozpatrywanej sprawie dokumentów wynika, żerodzinę, w rozumieniu art. 3 pkt 16 ustawy o świadczeniach rodzinnych, stanowią: M. W., jej mąż P. W. i córka R.W. M. W. korzysta z urlopu wychowawczego na córkę, udzielonego przez pracodawcę zainteresowanej, ZUS IOddział w Warszawie, na okres od dnia 11 lutego 2009 roku do dnia 10 lutego 2010 roku, a następnie od dnia 11lutego 2010 roku do dnia 31 marca 2011 roku.Organ odwoławczy wskazał, że z treści umowy o pracę zawartej w dniu (...) stycznia 2010 roku, zmienionejnastępnie aneksami z dnia (...) stycznia 2010 roku i z dnia 15 marca 2010 roku oraz z pisma pracodawcy z dnia(...) marca 2010 roku wynika, że odwołująca się podjęła zatrudnienie w Dyrekcji Bolimowskiego ParkuKrajobrazowego w S. w oparciu o umowę o pracę - 20 godzin tygodniowo, na stanowisku, początkowo referentads. administracyjno-biurowych, a następnie na stanowisku sekretarki, na czas określony do dnia 30 czerwca 2010roku. Praca wykonywana jest przez odwołującą się osobiście, w siedzibie pracodawcy, w godz. od 8.00 do 12.00 ijak wynika z treści powołanego pisma pracodawcy, bez możliwości zajmowania się przez zainteresowanądzieckiem w godzinach jej pracy.Wobec tego okoliczności związane z pracą, a więc jej charakter, wymiar, sposób wykonywania świadczą o brakumożliwości pogodzenia pracy z opieką nad dzieckiem. Nie ulega wątpliwości, że zainteresowana wykonując stałąpracę traci codziennie na kilka godzin kontakt z dzieckiem i osobistej opieki nad nim wtedy nie sprawuje. I chociażw rozliczeniu dobowym sprawowanej opieki mogą istnieć przerwy w kontakcie dziecka z matką (zakupy, wizytylekarskie, kontakty z dziadkami bądź drugim rodzicem pod nieobecność matki), to sytuacji takich nie możnaporównywać z przerwami spowodowanymi zatrudnieniem.W skardze na powyższą decyzję, złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, M. W. wniosła ojej uchylenie wraz z poprzedzającą ją decyzją organu pierwszej instancji, podtrzymując zarzuty podniesione wodwołaniu.W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. wniosło o jej oddalenie wskazując wkonkluzji, iż cel urlopu wychowawczego, czyli opieka nad dzieckiem, co do zasady, wyklucza możliwość podjęciapracy w pełnym wymiarze, albowiem intencją urlopu wychowawczego jest stworzenie pracownikowi korzystnychwarunków do sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w sytuacji gdy trudno pogodzić obowiązki zawodowe zopiekuńczymi. Wobec tego pracownik, który przebywa na urlopie wychowawczym musi sam zadecydować, czypoprzestaje na otrzymywanym świadczeniu rodzinnym, czy też rezygnuje z niego podejmując dodatkową pracę.Wojewódzki Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku na wstępie przywołał art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 28listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.) i wskazał, że zasadąprzyznania dodatku jest korzystanie z urlopu wychowawczego oraz sprawowanie faktycznej opieki nad dzieckiem.Jednocześnie podniósł, że w ust. 5 wskazanego przepisu ustawodawca zawarł negatywne przesłanki, którychzaistnienie uniemożliwia przyznanie dodatku. Jedną z nich, wymienioną w pkt 3 jest podjęcie lub kontynuowanieprzez osobę uprawnioną zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, która uniemożliwia sprawowanie osobistejopieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego.Sąd stwierdził, że treść wskazanego przepisu nie może prowadzić do sugerowanej przez skarżącą takiej jegowykładni, która uzasadnia wniosek, że dodatek nie przysługuje tylko w przypadku podjęcia pracy szczególnegorodzaju, całkowicie wyłączającej, a nie ograniczającej kontakt z dzieckiem, czyli pracy poza miejscemzamieszkania, za granicą, pracy wielozmianowej, czy też w ponadnormatywnym wymiarze czasu pracy.Mowa w nim jest bowiem o uniemożliwieniu, a nie całkowitym wyłączeniu sprawowania osobistej opieki naddzieckiem, przy czym tę możliwość należy odnieść do faktu, a przede wszystkim czasu wykonywania pracy, a niedo okresu urlopu wychowawczego.Przyjęcie natomiast takiej wykładni omawianego przepisu, według której słowo "uniemożliwia" odnosi się docałego okresu urlopu wychowawczego sprowadziłoby zapis ustawowy do rangi martwego przepisu. Okres urlopuwychowawczego rozumiany musi być jako ten czas, który jest przeznaczony na opiekę nad dzieckiem i stanowiwarunek konieczny uzyskania świadczenia, określony datą początkową i końcową. Uniemożliwienie wykonywaniaopieki w określonym czasie może być rozumiane jako jej ograniczenie np. w okresie dobowym, tygodniowym,bądź dłuższym co nie zmienia faktu, że w tym właśnie okresie czasu opieka nie jest wykonywana.Sąd wskazał ponadto, że w okresie korzystania z urlopu wychowawczego może zaistnieć sytuacja, iż rodzicpodejmie pracę zarobkową, jedynie przez pewien okres urlopu, to jednak praca ta nie może w tym właśnie okresieuniemożliwiać sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Jeżeli zostałoby przyjęte, że praca taka nieuniemożliwia jednak sprawowania opieki osobiście, bo można ją wykonywać po pracy bądź w tych okresachczasu, gdy pozostaje się bez pracy, to dochodziłoby do wypłaty świadczenia z tytułu urlopu wychowawczegoosobom faktycznie pracującym i niesprawującym opieki na dzieckiem, co w ocenie Sądu nie było intencjąustawodawcy. Negatywna przesłanka przyznania przedmiotowego dodatku do zasiłku rodzinnego zaistniejezatem w przypadku podjęcia przez osobę wymienioną w art. 10 ust. 1 ustawy zatrudnienia, które uniemożliwiasprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w czasie pracy i w związku z zatrudnieniem. Sąd tym samympodzielił stanowisko Samorządowego Kolegium Odwoławczego, iż powołany przepis nie uzależnia utraty prawado dodatku z tytułu sprawowania opieki nad dzieckiem w okresie urlopu wychowawczego od trwałegozaprzestania sprawowania tej opieki w związku z wykonywaniem pracy.Zamiarem ustawodawcy była ochrona osób podejmujących zatrudnienie, które nie niweczy celu urlopuwychowawczego, jakim jest sprawowanie bezpośredniej, osobistej opieki nad dzieckiem, także w ramachwykonywanej pracy. Form takiego zatrudnienia jest wiele, są to prace zwyczajowo wykonywane w domu,związane z określonymi czynnościami fizycznymi (tzw. prace chałupnicze), czy też z obsługą komputera, a nawetprowadzeniem prywatnego przedszkola. Sąd podkreślił również, że przedmiotowy dodatek stanowi wsparciefinansowe dla osób, które sprawują osobistą opiekę nad dzieckiem nie podejmując zatrudnienia, czy też mająmożliwość jej sprawowania podczas wykonywania pracy.Czasowe ograniczenie sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, związane ze wskazanymi przez skarżącączynnościami dnia codziennego, takimi jak robienie zakupów, wizyty lekarskie, czy też kontakt dziecka z drugim zrodziców i dziadkami pod nieobecność matki, nie ma w ocenie Sądu znaczenia dla merytorycznegorozstrzygnięcia sprawy. Ograniczenie to, stanowiące w istocie element funkcjonowania każdej rodziny, nie jestbowiem konsekwencją podjęcia lub wykonywania pracy przez osobę korzystającą z urlopu wychowawczego, atym samym nie wypełnia dyspozycji art. 10 ust. 5 pkt 3 ustawy.Wobec dokonanych ustaleń co do stanu faktycznego, Sąd uznał za oczywiste, że M. W. wykonując pracę wDyrekcji Bolimowskiego Parku Krajobrazowego w godzinach od 8.00 do 12.00 nie ma możliwości sprawowaniaosobistej opieki nad córką, a zaistniały stan rzeczy stanowi negatywną przesłankę przyznania dodatku do zasiłkurodzinnego, przewidzianego przepisem art. 10 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych.Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożył pełnomocnik M. W., zarzucając:1) naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, tj. art. 10ust. 5 pkt 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 zezm.),2) naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 141 § 4 PostAdmUoraz art. 151 w związku z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c PostAdmU poprzez oddalenie skargi w sytuacji, gdy wystąpiłyprzesłanki do uchylenia decyzji SKO w S. z powodu naruszenia przez organy administracji art. 7, art. 77 § 1 i art.107 § 3 KPA.Pełnomocnik wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownegorozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Łodzi oraz zasądzenie kosztów postępowania.W uzasadnieniu skargi kasacyjnej pełnomocnik strony skarżącej dokonał wykładni przepisu art. 10 ustawy oświadczeniach rodzinnych wskazując, że użyte w cytowanym przepisie pojęcie "uniemożliwia" oznacza tyle co"czyni niemożliwym". Podkreślił więc, że chodzi wyłącznie o taką formę zatrudnienia, którego podjęcie lubkontynuacja powoduje, że "nie jest możliwe" sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem. Podjęcie natomiastzatrudnienia lub jego kontynuacja, które jedynie "ograniczają" sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, ale tejopieki nie uniemożliwiają nie mogą prowadzić do utraty uprawnień do wskazanego dodatku.Według pełnomocnika, do utraty uprawnień do dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania zurlopu wychowawczego prowadzą bowiem tylko takie rodzaje lub formy zatrudnienia, które w ogóle czyniąniemożliwym, wykluczają sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem.Pełnomocnik wskazał więc, że podjęcie przez skarżącą pracy w wymiarze 4 godzin dziennie ograniczasprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego. Jednakograniczenie opieki nie jest tożsame z uniemożliwieniem sprawowania tej opieki i nie może prowadzić dozastosowania przepisu art. 10 ust. 5 pkt 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych.Autor skargi kasacyjnej uznał również, że uniemożliwienie sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem manastąpić "w okresie korzystania z urlopu wychowawczego". Przyjmując zatem założenie racjonalnegoustawodawcy należy "niemożność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem" odnieść do całego okresukorzystania z urlopu wychowawczego, a nie tylko do pewnej części tego okresu, jak chociażby do faktycznegoczasu wykonywania konkretnej pracy.Dodatkowo pełnomocnik zarzucił również Sądowi I instancji nie rozważenie treści art. 1862 § 2 Kodeksu pracyodnoszącego się do instytucji urlopu wychowawczego.Wskazał też, że zmiana omawianego przepisu miała na celu aktywizację zawodową kobiet podejmujących trudmacierzyństwa, wspomożenie tych z nich, które decydują się na łączenie opieki nad dzieckiem z częściowympowrotem do pracy. Przyjęcie stanowiska Sądu I instancji oznaczałoby w ocenie pełnomocnika, że podjęciekażdej pracy uniemożliwia korzystanie przez matkę ze spornego dodatku.Ponadto według pełnomocnika Sąd nie dostrzegł, iż organy naruszyły art. 7, art. 77 § 1 oraz art. 107 § 3 KPA,ponieważ nie zebrały kompletnego materiału dowodowego, nie skorzystały ze wszystkich przysługujących imśrodków dowodowych i tym samym nie oceniały na podstawie całokształtu materiału dowodowego. Niewyjaśniona bowiem pozostała istotna w sprawie okoliczność, czy podjęte przez skarżącą zatrudnienie iwykonywanie przez cztery godziny dziennie pracy w placówce znajdującej się niedaleko miejsca zamieszkaniaskarżącej jest okolicznością uniemożliwiającą sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w całym okresiekorzystania z urlopu wychowawczego.Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:Skarga kasacyjna nie zasługiwała na uwzględnienie.Stosownie do art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądamiadministracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) zwanej PostAdmU, Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznajesprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod uwagę wyłącznie nieważność postępowania, która wniniejszej sprawie nie występuje.Podlegająca rozpoznaniu skarga oparta została na obu podstawach kasacyjnych, wymienionych w art. 174 pkt 1 i2 PostAdmU.W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że nietrafny jest zarzut proceduralny dotyczący ustalonego przezorgany administracji stanu faktycznego, przyjętego jako podstawa podjętych rozstrzygnięć.W przeprowadzonym postępowaniu administracyjnym ustalone bowiem zostały istotne okoliczności sprawy i niebyło potrzeby podejmowania czynności wyjaśniających w szerszym zakresie.Niespornym było to, że skarżąca w okresie korzystania z urlopu wychowawczego podjęła pracę na podstawieumowy na czas określony, w wymiarze 1/2 etatu i wykonywała ją w siedzibie pracodawcy, codziennie wgodzinach od 8.00 do 12.00.Zasadnie przyjęto w sprawie, że okoliczności związane z pracą, a więc jej charakter i wymiar świadczą o brakumożliwości pogodzenia pracy z osobistą opieką nad dzieckiem.Słusznie też zwrócono uwagę, że chociaż w rozliczeniu dobowym sprawowanej opieki mogą istnieć przerwy wkontakcie dziecka z rodzicem (zakupy, wizyty lekarskie, kontakty z dziadkami), to sytuacji takich nie możnaporównywać z przerwami spowodowanymi zatrudnieniem.W rezultacie zagadnieniem spornym stało się to, czy w okolicznościach niniejszej sprawy wystąpiła sytuacjaprzewidziana w art. 10 ust. 5 pkt 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach (Dz.U. z 2006 r. Nr 193,poz. 992 ze zm.) stanowiącym, iż dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopuwychowawczego nie przysługuje osobie uprawnionej do urlopu wychowawczego, jeżeli osoba ta "podjęła lubkontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, która uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki naddzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego".Zauważyć należy, że przepis art. 10 ust. 1 cyt. ustawy, konkretyzując materialne (pozytywne) warunki nabyciaprawa do przedmiotowego dodatku stanowi, że przysługuje on w okresie korzystania z urlopu wychowawczegomatce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostajepod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego. Natomiast powołany wyżej art. 10 ust. 5pkt 3 ustawy formułuje przesłankę negatywną, której zaistnienie pozbawia ww. osoby uprawnienia do nabycia, czydalszego pobierania dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego.Relacja pomiędzy tymi przepisami, jako przepisem podstawowym (centralnym), a przepisem ustanawiającymwyjątek, czy modyfikującym normę ogólną - implikuje sposób ich interpretacji.Warto w tym miejscu przypomnieć, że art. 10 ust. 5 pkt 3 został zmieniony i do 1 stycznia 2009 r. okolicznośćpodjęcia jakiegokolwiek zatrudnienia (pracy zarobkowej) przez osobę pozostającą na urlopie wychowawczym wogóle wyłączała możliwość otrzymywania dodatku do zasiłku rodzinnego. Dokonana zatem zmiana przepisuspowodowała zawężenie przesłanki negatywnej poprzez wprowadzenie ograniczenia polegającego na tym, żepodjęta praca "uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem". Ten zabieg ustawodawczy wymaga,aby każdorazowo poddawać ocenie konkretny przypadek podjęcia zatrudnienia przez osobę korzystającą z urlopuwychowawczego.W niniejszej sprawie Sąd Wojewódzki dokonując właściwej wykładni przepisu art. 10 ust. 1 i 5 pkt 3 cyt. ustawyzaakceptował stanowisko organów obu instancji w zakresie subsumcji ustalonego stanu faktycznego dowskazanej normy.W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku trafnie zaznaczono, że zamiarem ustawodawcy przy nowelizacjiomawianego przepisu była ochrona osób podejmujących zatrudnienie w okresie korzystania z urlopuwychowawczego, pod warunkiem, że wykonywana praca nie zniweczy celu urlopu, jakim jest sprawowaniebezpośredniej, osobistej opieki nad dzieckiem.Sąd Wojewódzki wymienił przy tym przykładowe formy zatrudnienia, które gwarantują możliwość sprawowaniaosobistej opieki nad dzieckiem w okresie wykonywania pracy przez osobę pozostającą na urlopiewychowawczym.Wbrew twierdzeniom autora skargi kasacyjnej, negatywna przesłanka z art. 10 ust. 5 pkt 3 ustawy oświadczeniach rodzinnych nie dotyczy takich tylko przypadków, gdy podjęcie (kontynuowanie) zatrudnienia czyinnej pracy zarobkowej w ogóle wyklucza sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem przez cały okreskorzystania z urlopu wychowawczego. Taka interpretacja dowodzi, że to nie Sąd, jak podnosi się w skardze, leczstrona skarżąca pomija w swym wnioskowaniu regulację Kodeksu pracy w przedmiocie urlopów wychowawczych.Mianowicie według art. 1862 § 2 KP w sytuacji trwałego zaprzestania sprawowania osobistej opieki naddzieckiem pracodawca ma uprawnienie do odwołania pracownika z urlopu wychowawczego.Podkreślenia wymaga, iż zgodnie z art. 1862 § 1 KP, w czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawopodjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lubszkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.Z kolei dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługujeuprawnionemu, jeżeli podjęcie pracy zarobkowej czy zatrudnienia nie uniemożliwi sprawowania osobistej opiekinad dzieckiem.Z obu unormowań wynika, że nadrzędnym celem urlopu wychowawczego jest sprawowanie osobistej opieki naddzieckiem przez pracownika.Istotą takiej osobistej opieki jest to, że dla osoby korzystającej z urlopu wychowawczego zasadniczym, stałym icodziennym obowiązkiem jest zapewnienie dziecku niezbędnych środków bezpieczeństwa, utrzymania, rozwoju iwychowania, i to w takim zakresie, w jakim równoczesne sprawowanie opieki przez inne osoby jest zbędne.W konsekwencji należy przyjąć, że podjęcie zatrudnienia w okresie korzystania przez pracownika z urlopuwychowawczego jest dopuszczalne wyjątkowo wtedy, gdy nie doprowadzi do wyłączenia możliwości sprawowaniaosobistej opieki nad dzieckiem.Rację ma Sąd Wojewódzki wskazując, że ocena co do możliwości sprawowania przez pracownika osobistejopieki nad dzieckiem musi odnosić się do czasu podjętej pracy, a nie do całego okresu urlopu wychowawczego,jak sugerował pełnomocnik strony.W okolicznościach rozpatrywanej sprawy zasadnie zatem uznano, że wykonywanie przez skarżącą oznaczonejpracy uniemożliwiało jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, a tym samym powodowało utratę prawa doprzedmiotowego dodatku.Z tych wszystkich względów skarga kasacyjna, jako pozbawiona usprawiedliwionych podstaw, podlegałaoddaleniu na podstawie art. 184 PostAdmU.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]