Polska 2030, Salon polityczny i nie tylko
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Wyzwania rozwojowe
4 czerwca 1989 roku obróciła się karta polskiej historii.
Odzyskaliśmy wolność, o której do tej pory marzyliśmy.
W latach następnych przyszło nam budować fundamenty no-
wego państwa, nowej gospodarki i w jakiejś mierze – nowego
społeczeństwa.
przyszłego rozwoju i uzyskania przez Polskę i jej gospodarkę
przewagi w konkurencji z innymi krajami. Możemy powiedzieć,
że w pewien sposób chcemy podsumować okres, który minął
– nazywany okresem transformacji i otworzyć okres, który nad-
chodzi – a będzie okresem modernizacji.
W tej pracy pojawiły się oczywiste trudności i zagrożenia.
Jednak siła energii społecznej, którą wyzwoliło odzyska-
nie wolności, pozwoliła przemieniać polską rzeczywistość.
Potraliśmy wykorzystać swobody gospodarcze, naszą
przedsiębiorczość i zaradność. Tworzyliśmy miejsca pracy
w nowoczesnych sektorach gospodarczych, przywracaliśmy
właściwe miejsce własności prywatnej, podjęliśmy napraw-
dę imponujący wysiłek edukacyjny, zwłaszcza na poziomie
studiów wyższych. Okazało się, że potra my być pracowici
i umiemy dostosować się do trudnych, a często i zmiennych
warunków, w jakich przychodzi nam żyć i pracować.
Dlatego ważne jest, by pokazać, jakie główne wyzwania stoją
przed nami w perspektywie kolejnych dwudziestu lat. Tych
wyzwań nie da się zawrzeć w postaci prostych pytań, mają
one raczej formę wieloczłonowych alternatyw, które oddają
skalę skomplikowania powiązań, występujących w życiu i roz-
woju nowoczesnych społeczeństw. Są to dylematy modernizacji
przeprowadzanej w warunkach, które narzuca XXI wiek.
Raportem POLSKA 2030 otwieramy publiczną debatę na temat
naszej przyszłości. Właśnie teraz, po dwudziestu latach zmian,
jest czas, by skupić energię na nowym projekcie cywilizacyjnym.
Jest czas, by odwrócić następną kartę polskiej historii. Musimy
nadal uczyć się wolności, którą odzyskaliśmy 4 czerwca 1989
roku, a równocześnie odpowiedzialnie myśleć o przyszłości.
Ale szybki rozwój ujawnił też liczne, bolesne słabości. Czasem
brakowało nam mocno ugruntowanych nawyków demokratycz-
nych, nierzadko doskwierała niedojrzałość służby publicznej,
odczuwaliśmy słabą skuteczność funkcjonowania państwa,
nieczytelne bywały reguły podejmowania ważnych decyzji
społecznych i politycznych. Co więcej, nawet szybki rozwój go-
spodarczy nie pozwolił nam pokonać wieloletnich zaniedbań
(a dotyczy to nie tylko dziedzictwa komunizmu, ale niemal całe-
go XX wieku), jeśli chodzi o szeroko rozumianą infrastrukturę.
Zapraszam więc do uważnej lektury, otwartej debaty i poszuki-
wania rozwiązań, budujących wspólnotę działania.
Maj 2009
To wszystko powoduje, że musimy dobrze przygotować się
do wyzwań, które przynosi nowe stulecie. To zarazem główny
powód, dla którego powstał raport POLSKA 2030. Jego sens
polega na tym, by poddać wszechstronnej diagnozie wiele
obszarów naszego życia, zwłaszcza tych, które są ważne dla
Premier Rządu Rzeczypospolitej Polskiej
Polska
2030
Donald Tusk
Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów
Al. Ujazdowskie 1/3, 00-583 Warszawa, Polska
www.zds.kprm.gov.pl
Redakcja naukowa:
Michał Boni
Zespół autorski:
Paweł Bochniarz, Michał Boni, Maciej Bukowski, Eliza Durka, Maciej Duszczyk, Maciej Grabowski, Mikołaj Herbst, Paweł Kaczmarczyk, Lidia Kołucka-Żuk, Jakub Michałowski, Dominika
Milczarek-Andrzejewska, Dorota Poznańska, Piotr Rymaszewski, Alek Tarkowski, Mateusz Walewski, Jakub Wojnarowski.
Współpraca:
Igor Ostrowski, Kamil Rakocy.
Zespół autorski dziękuje za uwagi i komentarze oraz wszelką udzieloną pomoc grupie współpracowników, którą tworzyli:
Piotr Arak, Magdalena Arczewska, Ryszard Balicki, Marcin Bągard, Adam Bodnar, Agnieszka Chłoń-Domińczak, Andrzej Cylwik, Agnieszka Fihel, Adrian Furgalski, Anna Giza-Poleszczuk,
Grzegorz Gorzelak, Marek Góra, Jakub Growiec, Janusz Jankowiak, Irena E. Kotowska, Marek Kozak, Sławomir Lenart, Piotr Łysoń, Marek Okólski, Aleksandra Rusielewicz, Anna Ruzik, Katarzyna Rybka,
Krzysztof Rybiński, Andrzej Sołtyk, Jerzy Widzyk, Jerzy Wilkin, Witold Włodarczyk, Bogdan Wojtyniak, Irena Wóycicka, Jan Jakub Wygnański, Cezary Żołędowski.
Dokument „Polska 2030” powstał przy współudziale Klubu Parlamentarnego Pla orma Obywatelska.
Projekt współ nansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna.
IV
Wydawca:
Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, 2009
Spis treści
Wprowadzenie ............................................................................................................................................................................... 1
Wyzwanie 1, Wzrost i konkurencyjność .............................................................................................................................. 20
Wyzwanie 2, Sytuacja demogra czna .................................................................................................................................. 46
Wyzwanie 3, Wysoka aktywność zawodowa oraz adaptacyjność zasobów pracy................................................ 90
Wyzwanie 4, Odpowiedni potencjał infrastruktury......................................................................................................118
Wyzwanie 5, Bezpieczeństwo energetyczno-klimatyczne ..........................................................................................166
Wyzwanie 6, Gospodarka oparta na wiedzy i rozwój kapitału intelektualnego ..................................................204
Wyzwanie 7, Solidarność i spójność regionalna .............................................................................................................238
Wyzwanie 8, Poprawa spójności społecznej....................................................................................................................270
Wyzwanie 9, Sprawne państwo ...........................................................................................................................................298
Wyzwanie 10, Wzrost kapitału społecznego Polski.......................................................................................................338
Polska 2030 – Rekomendacje końcowe .............................................................................................................................372
Bibliogra a...................................................................................................................................................................................385
V
[ Pobierz całość w formacie PDF ]