Podst. pojecia i zagadnienia ontologii, FILOZOFIA, Filozofia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
PODSTAWOWE POJĘCIA I
ZAGADNIENIA ONTOLOGII
dr hab. Andrzej M. Łukasik
Instytut Filozofii UMCS
Instytut Filozofii UMCS
bacon.umcs.lublin.pl
lukasik
lukasik@bacon.umcs.lublin.pl
PODSTAWOWE POJĘCIA I
ZAGADNIENIA ONTOLOGII
dr hab. Andrzej M. Łukasik
bacon.umcs.lublin.pl
/~
/~
lukasik
Literatura
J. M. Bocheński,
Współczesne metody myślenia
Współczesne metody myślenia
, s. 13
, s. 13-
14
14
W.
Krajewski
Krajewski
,
,
Współczesna filozofia naukowa
Współczesna filozofia naukowa
, s. 47
, s. 47-
66
66
M.
Hempoliński
Hempoliński
,
,
Filozofia współczesna
Filozofia współczesna
, s. 62
83
J. M. Bocheński,
W.
, s. 62-
83
M.
TERMINOLOGIA
ludzi itd., które określone są przez różne
cechy
rzeczy
(substancji),
(substancji),
np
np
. gór, roślin,
cechy—
np
. gór, roślin,
np
.
.
barwy, kształty, dyspozycje —
i wzajemnie połączone
i wzajemnie połączone
. Ogólną nazwą filozoficzną dla
wszystkiego, co jest i co może być jest „byt”: zgodnie z
relacjami
. Ogólną nazwą filozoficzną dla
wszystkiego, co jest i co może być jest „byt”: zgodnie z
tym tak samo rzeczy, jak cechy i relacje nazywane są
tym tak samo rzeczy, jak cechy i relacje nazywane są
bytami. W każdym bycie można odróżnić dwa aspekty lub
bytami. W każdym bycie można odróżnić dwa aspekty lub
momenty: to
a więc jego istotę, jego
„co” […], uposażenie treściowe […], jego esencję
czym
[…] on jest
[…] on jest —
a więc jego istotę, jego
„co” […], uposażenie treściowe […], jego esencję —
oraz
oraz
jego
istnienie, egzystencję. Gdy pewien byt jest taki a taki
istnienie, egzystencję. Gdy pewien byt jest taki a taki —
np
. jeśli pewna rzecz jest czerwona albo pewna
geometryczna figura posiada dwa razy większą
geometryczna figura posiada dwa razy większą
powierzchnię niż inna
powierzchnię niż inna —
mamy do czynienia z pewnym
mamy do czynienia z pewnym
[…]: przedmiot (tutaj w najogólniejszym
sensie, a więc jako byt) ma się tak a tak, tzn. jest taki a
sensie, a więc jako byt) ma się tak a tak, tzn. jest taki a
taki”. (J. M. Bocheński,
taki”. (J. M. Bocheński,
Współczesne metody myślenia
Współczesne metody myślenia
, W
, W
drodze, Poznań 1992, s. 13).
„
Świat składa się z
Świat składa się z
rzeczy
ludzi itd., które określone są przez różne
barwy, kształty, dyspozycje
różnorakimi
relacjami
różnorakimi
momenty: to
czym
moment, który polega na tym, że byt jest
moment, który polega na tym, że byt jest —
jego
np
. jeśli pewna rzecz jest czerwona albo pewna
stanem rzeczy
[…]: przedmiot (tutaj w najogólniejszym
stanem rzeczy
PRZEDMIOT
coś, cokolwiek, co jest jakieś, tzn. ma
przynajmniej jedną cechę: „x jest
objectum
)
) –
coś, cokolwiek, co jest jakieś, tzn. ma
” = „x jest jakieś”,
termin najogólniejszy, zatem niemożliwy do zdefiniowania
przemiotem
” = „x jest jakieś”,
termin najogólniejszy, zatem niemożliwy do zdefiniowania
per
per
genus
genus
specificam
przedmioty istniejące (rzeczywiste) / nieistniejące (pomyślane,
differentiam
specificam
przedmioty istniejące (rzeczywiste) / nieistniejące (pomyślane,
intencjonalne, fikcyjne
np
. pegaz)
. pegaz)
. punkt, liczba)
konkretne / abstrakcyjne
np
. punkt, liczba)
konkretne / abstrakcyjne
faktycznie istniejące / możliwe
faktycznie istniejące / możliwe
materialne / niematerialne (duchowe lub idealne).
materialne / niematerialne (duchowe lub idealne).
przedmiot (łac.
objectum
przedmiot (łac.
przynajmniej jedną cechę: „x jest
przemiotem
proximum
et
et
differentiam
proximum
intencjonalne, fikcyjne –
np
realne / idealne (
np
realne / idealne (
BYT
gr.
to on
to on
(od
(od
einai
einai–
być)
być) –
to, co jest, łac.
to, co jest, łac.
ens
ens
(od
(od
esse
esse–
być,
być,
istnieć)
jakikolwiek przedmiot (ujęcie dystrybutywne)
jakikolwiek przedmiot (ujęcie dystrybutywne)
ogół przedmiotów, rzeczywistość (ujęcie kolektywne)
ogół przedmiotów, rzeczywistość (ujęcie kolektywne)
aspekt egzystencjalny
jest, istnieje
metafizyka klasyczna (tomizm): byt jako pojęcie transcendentalne
metafizyka klasyczna (tomizm): byt jako pojęcie transcendentalne
,
,
kategorialnie niezdeterminowane (beztreściowe): byt realny/
myślny
myślny
(logiczny), bezwzględny (absolutny)/względny (pochodny),
substancjalny/przypadłościowy (akcydens), aktualny/potencjalny,
substancjalny/przypadłościowy (akcydens), aktualny/potencjalny,
konieczny/przygodny, prosty/złożony, zupełny/niezupełny
konieczny/przygodny, prosty/złożony, zupełny/niezupełny
fenomenologia: byt 1) absolutny, 2) idealny, 3) realny,
fenomenologia: byt 1) absolutny, 2) idealny, 3) realny,
4) intencjonalny
gr.
istnieć)
aspekt egzystencjalny –
jest, istnieje
kategorialnie niezdeterminowane (beztreściowe): byt realny/
(logiczny), bezwzględny (absolutny)/względny (pochodny),
4) intencjonalny
[ Pobierz całość w formacie PDF ]